De leeswereld van Tess Elst
Lezen is denken met andermans hoofd’, zei Schopenhauer. Maar wat zoeken we in dat andere hoofd? Is het rust, verstrooiing, kennis? Dit is Leeswereld, een interviewreeks over de rol van lezen, over schoonheid, over taal. Deze aflevering: Tess Elst, sportjournalist.
door Matthias M.R. Declercq
‘Er schiet mij een beeld van mijn vader voor ogen’, zegt Tess Elst. ‘Hoe hij in de zetel hardop moet lachen om The Pickwick Papers van Charles Dickens.’ De eerste grote roman van Dickens is ook gekend als The Posthumous Papers of the Pickwick Club en wordt bevolkt door opvallende personages die Dickens met veel humor en satire neerzet. ‘Dat boek gaf mijn vader zoveel plezier dat ik lezen als kind spontaan met plezier associeerde, en dat nog altijd doe.’
Tess Elst is sportjournaliste bij VRT. Afgelopen zomer was ze niet van het scherm weg te branden, met achtereenvolgens een EK voetbal, de Ronde van Frankrijk en de Olympische Spelen. ‘Na een hele dag werken op een nieuwsredactie heb ik ’s avonds niet altijd de energie om me over een moeilijk pamflet of essay te buigen’, zegt Tess. ‘Dan lees ik liever een luchtig, maar daarom niet minder aantrekkelijk boek dat bijvoorbeeld aangeprezen wordt in Reese’s Book Club, van Reese Witherspoon. Ik word liever niet nog eens geconfronteerd met de wereldproblematiek en alle doemdenken dat daar nu bij hoort. Maar boeken mogen natuurlijk wel een maatschappelijke waarde hebben, zoals Yellowface (van R.F. Kuang) of The Island of Missing Trees (van Elif Shafak). Komt er een feministisch discours in terug, zoals in Promising Young Women (van Caroline O’Donoghue), dan is dat allemaal goed, maar ik ga dus geen essaybundel lezen over feminisme. Non-fictie beschouw ik te veel als werken, als informatieverwerking, terwijl ik net ontspannend wil verdwijnen in een boek. Ik lees ook vaak in het Engels. Het Nederlands staat me wat te dichtbij.’
“Na een hele dag werken op een nieuwsredactie heb ik ’s avonds niet altijd de energie om me over een moeilijk pamflet of essay te buigen. Dan lees ik liever een luchtig boek dat bijvoorbeeld aangeprezen wordt in Reese’s Book Club, van Reese Witherspoon.”
Paarden
Tess Elst is opgegroeid in Herent, bij Leuven, in een gezin van vier kinderen. Er stond en staat nog altijd een boekenkast bij vader en moeder. Maar haar vader had geen boeken nodig om zijn kinderen in te leiden in een fantasiewereld. ‘Hij vertelde ons altijd zelfverzonnen verhalen. Mijn vader werkte toen als copywriter en heeft een grote taalgevoeligheid. Hij begon gewoon te vertellen en wist zelf niet eens hoe het verhaal zou eindigen. Overigens: nu verzamelt hij boeken over mensen die te paard op reis gaan. Van over de hele wereld laat hij die boeken overkomen. Rotslecht zijn ze, al die self-published boeken die door niemand worden gelezen, behalve door mijn vader. (lacht) We hebben zelf paarden thuis, dus misschien wil hij gewoon zijn droom realiseren en met een paard de wereld in trekken.’
De fantasie van haar vader zette zijn kinderen aan om de eigen fantasie ook te ontwikkelen. Tess: ‘Zo heb ik als kind een boek geschreven over een zesjarig, supergeniaal kind dat allerlei uitvindingen doet en naar de universiteit gaat. Misschien had ik mezelf in gedachten, maar dat is dan toch anders uitgedraaid. (lacht) Ik weet zelfs niet of mijn moeder dat handgeschreven boek nog heeft. Grote kans dat het is weggegooid.’ Fantasy werd wel het genre waar de zussen Elst op aansloegen. Zodra ze de traditionele kinderverhalen als Pluk van de Petteflet waren ontgroeid, kwam er een jongen met een rond brilletje hun leven binnengewandeld: Harry Potter. Dat jongetje heeft het pand sindsdien niet meer verlaten. ‘Ik denk dat ik de zeven boeken van Harry Potter zeker twintig keer heb gelezen. Toen het tweede boek uitkwam, las ik het eerste nog eens en dan de nieuwe. Kwam het derde uit, dan hernam ik eerst het eerste en tweede boek, enzoverder. Tot aan zeven, waarbij ik de vorige zes opnieuw las. Dat deed ik in beide talen, Nederlands en Engels, dus je kan wel stellen dat ik honderd boeken van Harry Potter heb gelezen. Ik zou zomaar opnieuw kunnen beginnen. Uit nostalgie, maar evengoed uit comfort: alles is zo herkenbaar, zo makkelijk om je in te verliezen. Dat was vroeger ook al zo. Met mijn zussen was afgesproken dat àls je op een dag plots weg was, je dan een schoen en een uilenveer moest achterlaten. Dan wisten we meteen dat je in Zweinstein was. Ik heb intussen ook alle audioboeken van Harry Potter beluisterd, ingesproken door Stephen Fry. Prachtig allemaal.’
“Ik denk dat ik de zeven boeken van Harry Potter zeker twintig keer heb gelezen. Ik zou zomaar opnieuw kunnen beginnen. Uit nostalgie, maar evengoed uit comfort: alles is zo herkenbaar, zo makkelijk om je in te verliezen.”
Thriller
‘Na Harry Potter had ik moeite om het lezen aan te houden. Sinds mijn studietijd (Elst studeerde communicatiewetenschappen, red.) heb ik niet meer gelezen. Had ik te weinig tijd? Dat is een te gemakkelijk excuus, als je wel tijd hebt om naar de televisie te kijken. Zo’n tien tot vijftien jaar heb ik niet meer gelezen. Pas drieënhalf jaar geleden nam ik de draad weer op, dankzij een collega op de redactie. Die raadde me De waarheid over de zaak Harry Quebert aan, een thriller van Joël Dicker. Ik was meteen mee en kon mijn e-reader en iPad -ik lees nooit op papier- niet meer wegleggen. Het voordeel aan een iPad is dat je meteen ook de vervolgboeken kan kopen. Ik moest niet naar de boekhandel of de bibliotheek. Ideaal. (lacht) Sinds Dicker maakt lezen opnieuw deel uit van mijn leven. Ik lees nu ongeveer een boek per maand. Inspiratie haal ik dus bij Whiterspoon, en bij mijn vriendinnen, met wie ik de Whatsappgroep “De Boekclub” deel. Dat doet er mij aan denken dat ik Sally Rooney een nieuwe kans moet geven. Na twintig pagina’s in Intermezzo legde ik het aan de kant. Als ik bij onze samenkomst nog wil meepraten, dan ga ik toch in gang moeten schieten.’
“Zo’n tien jaar heb ik niet meer gelezen. Pas drieënhalf jaar geleden nam ik de draad weer op, dankzij een collega op de redactie. Die raadde me 'De waarheid over de zaak Harry Quebert' aan, een thriller van Joël Dicker. Ik was meteen mee en kon mijn e-reader niet meer wegleggen.”
Deel dit artikel: