Dit was Voorleesweek 2024!

Voorlezen is een brug die mensen verbindt en je samen nieuwe oorden laat verkennen. Tijdens Voorleesweek, van 16 tot 24 november 2024, was te zien dat voorlezen voor iedereen, door iedereen, en overal is: van kinderdagverblijven tot woonzorgcentra, van bibliotheken tot kringwinkels. Al voorlezend gingen er vele werelden open.

© Michiel Devijver en Iedereen Leest

Voorlezen, dat is samen duiken in een verhaal en leesplezier doorgeven aan jong en oud. Tijdens Voorleesweek brengt Iedereen Leest het belang én het plezier van voorlezen onder de aandacht. Het thema van 2024 was ‘voorlezen verrijkt je wereld’. Door voor te lezen, breng je namelijk verhalen binnen en open je nieuwe werelden. Voorlezen verrijkt je taal en je woordenschat, én het werkt verbindend.

Stefan Boonen leest voor in Kringwinkel Leuven © Michiel Devijver en Iedereen Leest

Er ontstonden dan ook heel wat nieuwe samenwerkingen tijdens Voorleesweek. Zo organiseerden de Kringwinkels ViTeS voor het eerst voorleessessies voor kinderen. In Vilvoorde las MNM-presentatrice Imane Boudadi voor aan leerlingen uit de lagere school, en in Leuven werd een groep kleuters van kinderwerking De Kettekeet getrakteerd op een verhaal door auteur Stefan Boonen. Genesteld in de zeteltjes spitsen de kinderen hun oren, terwijl ze hun ogen uitkeken in de volle winkel. Na afloop kregen ze allemaal een boek mee naar huis.

Zelf voorlezen

Leerlingen lezen voor in kinderdagverblijf Mariawende © Michiel Devijver en Iedereen Leest

In Brugge sloegen Kinderopvang VZW Mariawende en basisschool Mozaïek voor het eerst de handen in elkaar. Ze wilden al langer een samenwerking opstarten en Voorleesweek bood een ideale aanleiding. De leerlingen uit het zesde leerjaar hadden goed geoefend en mochten in groepjes een boek voorlezen aan de peuters. Bij aankomst zat de zenuwachtigheid hoog, maar nadien spatte de trots van hun gezichten af. ‘Voorlezen is een vaste waarde in ons kinderdagverblijf’, vertelde medewerker Aure Provoost. ‘Elke ochtend en voor het slapengaan lezen we voor in een kring. Daar worden de kinderen rustig van. Tijdens Voorleesweek brengen we ook de stemmen van ouders, grootouders en de schoolkinderen naar hier.’

“In de middagpauze zitten verschillende groepjes met een boek op de schoot. Lezen in de pauze heeft al langer een plaats op de school. Tweewekelijks doen we aan lettersnakken op vrijdagmiddag, waarbij de leerlingen met de leerkracht naar een geheime, gezellige plek gaan en lezen of voorgelezen worden.”

Voorgelezen worden is een betoverende ervaring, maar zelf voorlezen brengt evenzeer vreugde. Daarom konden ook de leerlingen van basisschool Het Laerhof (Merksem) zich aanmelden om tijdens de speeltijd voor te lezen. In de middagpauze zaten er verschillende groepjes met een boek op de schoot. ‘In de middag lezen heeft al langer een plaats op de school’, legde Ines Plinke uit. ‘Tweewekelijks doen we aan lettersnakkenop vrijdagmiddag, waarbij de leerlingen met de leerkracht naar een geheime, gezellige plek gaan en lezen of voorgelezen worden terwijl ze hun boterhammen eten. Voorleesweek leeft ook op de hele school. Zo bouwden enkele leerkrachten van de kleuterschool zelfs een bibliotheek in hun klas.’

Elke dag voorlezen

Voorleeskwartier in De Leerheide © Michiel Devijver en Iedereen Leest

Doorheen het schooljaar krijgen de leerlingen van basisschool De Leerheide (Asse) dagelijks een leeskwartier, maar voor Voorleesweek veranderde dat in een ‘voorleeskwartier’. Elke dag kwamen leerkrachten, (groot)ouders, vrijwilligers en leerlingen voorlezen in de klassen en de speciaal ingerichte leeshoek. De leerlingen van het zesde leerjaar knutselden zelfs een eigen boek ineen dat ze voorlazen aan de jongere kinderen.

Kinderdagverblijf Wiegelied © Michiel Devijver en Iedereen Leest

Van ’s ochtends tot ’s avonds, van een kwartier tot meerdere uren: in heel Vlaanderen werd er doorlopend voorgelezen. Zo riep kinderdagverblijf Wiegelied (Oostende) een ‘Voorleesfestival’ uit. Het richtte een gezellige tent in de inkomhal in, waar de hele week begeleiders, ouders en vrijwilligers kwamen voorlezen in hun moedertaal – vaak zelfs meerdere per dag. Medewerker Alka las bijvoorbeeld voor in het Punjabi. ‘Ik moet geen stress hebben, want de kinderen verstaan me toch niet’, lachtte ze. Die peuters keken nochtans met open mond toe en glimlachten alsof ze mee waren met het verhaal.

“Tijdens Voorleesweek verschijnt er elke dag een filmpje waarin een vermomde leerkracht voorleest. Vol spanning luisteren de kinderen dan om de juiste stem te raden.”

Ook in basisschool Schuttershof (Sint-Truiden) kwamen een hele week voorlezers over de vloer, zoals de papa van Ella in het tweede leerjaar. Onder begeleiding van zijn zachte stem startten de kinderen daar rustig de dag, maar nadien brak de klas uit in groot enthousiasme toen de juf aankondigde dat het tijd was voor ‘The Masked Reader’. ‘Tijdens Voorleesweek verschijnt er elke dag een filmpje waarin een vermomde leerkracht voorleest. Vol spanning luisteren de kinderen dan om de juiste stem te raden’, legde de leerkracht uit. Die stem bleek deze keer niet moeilijk te raden. Alle vingers gingen de lucht in. ‘Het is juf Martine!’, riepen ze in koor.

Jong en oud

Joke van Leeuwen leest voor in WZC Van Lierde © Michiel Devijver en Iedereen Leest

Voorlezen zet veel emoties in gang. Het roept ook herinneringen op. Dat merkten personeelsleden van UZ Gent, waar Bart Moeyaert ging voorlezen. Of de bewoners van verschillende woonzorgcentra waar Het Lezerscollectief actief is. Normaal gaan de bewoners in gesprek over een verhaal in een samenleesgroep, maar voor de speciale editie tijdens Voorleesweek kwam een auteur op bezoek om te lezen uit eigen werk. In WZC Van Lierde (Affligem) was die eer voor auteur Joke Van Leeuwen, die samen met radiopresentatrice Annelies Moons, leesbegeleider Eliane en enkele bewoners een uur voorlas aan een volle zaal. Voorleesweek-partner VRT, die dit jaar extra inzette op intergenerationeel voorlezen, zorgde voor dit bijzondere samenleesmoment. In het dagactiviteitencentrum van WZC Hoge Vijf (Hasselt) verzamelde zich een intiemere kring om te luisteren naar het verhaal van Qadir Nadery, die uit Afghanistan vluchtte en zijn verhaal, samen met auteur Leo Bormans optekende in De knikkers van Qadir. En in WZC Mayerhof (Mortsel) begeleidt Rik Holvoet tweewekelijks een samenleesgroep, maar voor Voorleesweek nodigde hij zijn broer Peter Holvoet-Hansen uit. De dichter-troubadour kan als geen ander voordragen en liet de bewoners zelfs meezingen, met gedichten van eigen hand of volksliederen van Vlaanderen tot Ierland. ‘Wie is er al in Ierland geweest?’, vroeg hij. ‘Niemand? Wel, dit lied neemt jullie mee naar de kliffen.’

Sint-Lodewijksschool © Michiel Devijver en Iedereen Leest

Ook letterlijk doet voorlezen nieuwe werelden opengaan, of laat het je vertrouwde plekken in een nieuw licht beleven. Zo waren kinderen tussen 7 en 9 jaar ’s avonds welkom in de bibliotheek van Holsbeek. In hun pyjama of onesie zakten ze af naar de bib om een uurtje voorgelezen te worden voor het slapengaan. Het zaaltje lag goed vol terwijl ze onder een dekentje luisterden naar Ze noemen met mier van Dita Zpifel. ‘Vorig jaar deden we dat voor de kleuters en daarna vroeg een kindje: “Wanneer is het eens voor onze leeftijd?”’, lachte medewerker en voorlezer van dienst Katrien Decuyper. ‘Daarom nodigden we dit jaar een oudere groep uit.’

Nieuwe werelden

“Elke klas koos een boek dat zich afspeelt in een bepaald land, waar de leerkracht de hele week uit voorlas. Al die boeken prijkten op een grote wereldkaart op de speelplaats. Zo leerden de kinderen al voorlezend bij over verschillende landen.”

Dat voorlezen werelden verruimt kun je inderdaad letterlijk interpreteren. Via boeken reis je naar landen waar je nog nooit bent geweest. Dat deed ook Sint-Lodewijksschool (Oostende). Elke klas koos een boek dat zich afspeelt in een bepaald land, waar de leerkracht de hele week uit voorlas. Al die boeken prijkten op een grote wereldkaart op de speelplaats. ‘Zo leerden de kinderen al voorlezend bij over verschillende landen’, vertelde Lore Van Massenhove, leerkracht van het derde leerjaar. ‘Wij kozen voor Niemand houdt Don Carlo tegen van Oliver Scherz. De week voordien zochten we info op over Italië, de taal, het eten… Zo wordt de voorleeservaring nog tastbaarder en visueler.’

Voorleeshond

Voorleeshond Juliette in bib Tremelo © Michiel Devijver en Iedereen Leest

Een week lang werd het belang en het plezier van voorlezen extra in de kijker gezet, maar voorlezen kan het hele jaar door, overal, door en vóór iedereen. Dat gelooft ook de bibliotheek van Tremelo waar je elke week kan gaan voorlezen aan voorleeshond Juliette. ‘Ze is een vaste waarde in de bib’, zegt medewerker Els Dewolf. ‘Al veel kinderen zijn naar hier gekomen om aan haar voor te lezen en hun geheimen vertellen. Tijdens Voorleesweek was Juliette zelfs helemaal volgeboekt.’ De kwispelende viervoeter maakt je vanzelf blij en geeft kinderen zelfvertrouwen om te durven spreken. ‘Zo kwam er vanmiddag een nieuw kindje voorlezen. In het begin was ze erg zenuwachtig, maar na enkele ogenblikken met Juliette en het boek op haar schoot vloeide die spanning zomaar weg en dook ze helemaal in haar verhaal.’

“Al veel kinderen kwamen voorlezen en hun geheimen vertellen aan onze hond Juliette. Tijdens Voorleesweek was ze zelfs helemaal volgeboekt.”

Voorleesweek heeft ons opnieuw laten zien hoe krachtig verhalen zijn. Laten we samen blijven voorlezen en nieuwe werelden ontdekken!

Voorleesweek is een initiatief van Iedereen Leest i.s.m. VRT, Boektopia en verschillende partners. Alle info op www.voorleesweek.be.


Deel dit artikel:

Mis niets van Iedereen Leest