Verrassingen in je valies in Zulte en Herenthout

De pakketten staan klaar in de bib van Zulte | © Michiel Devijver | Iedereen Leest

De bibliotheek van Zulte doet dit jaar voor de derde keer mee. De eerste editie bereikten ze vijftien leerkrachten, vorig jaar waren dat er twintig. Bibliothecaris Carine Van Lierde hoopt dat leerkrachten ook na deze drukke coronamaanden weer te vinden zullen zijn voor dit waardevolle project: ‘Ik heb dit jaar wat langer gewacht om de uitnodiging te versturen. Normaal bezorg ik die al op het einde van het schooljaar. Nu heb ik hen de eerste week van de vakantie met rust gelaten.’

In Herenthout is Kathleen Heselmans wel vroeg gestart. Al voor de zomervakantie waren de 24 pakketten de deur uit: ‘Ik zet de pakketten persoonlijk af op school. Zo zien de niet-deelnemende leerkrachten ze ook. Dat zet hen soms aan om volgend jaar zelf mee te doen.’ Beide bibliothecarissen zorgen er wel voor dat ze met hun communicatie uit de drukke junimaand blijven. Kathleen: ‘Leerkrachten worden dan overstelpt. Wij mailen dus al eind mei.’

Bib Herenthout stelt een pakket prentenboeken samen | © Michiel Devijver | Iedereen Leest

Hoe bereik je als bibliotheek die leerkrachten nu? Dat een brief afgeven op het schoolsecretariaat onvoldoende is, ondervond Kathleen zeven jaar geleden al: ‘Sindsdien spreek ik de leerkrachten én directieleden van de drie kleuter- en lagere scholen uit Herenthout persoonlijk aan als ze op klasbezoek komen in de bib. Ik ben ook een doorduwer. Aan de twijfelaars vraag ik het meer dan eens. Alleen op die manier kan zo’n initiatief groeien.’ In Zulte beperkt de bib zich niet tot de leerkrachten van de vier lokale scholen, maar contacteert ze ook leerkrachten uit de gemeente die elders lesgeven: ‘Wij hebben het hele jaar door een soepele uitleenregeling voor leerkrachten. Om daarvan gebruik te kunnen maken, moeten leerkrachten zich kenbaar maken. Op die manier verzamelden we een mooi adressenbestand van 200 leerkrachten.’ 

Hoewel de nood bij leerkrachten om nieuwe boeken te ontdekken groot is volgens Carine, zijn de deelnemers vaak wel al grote lezers. Daarnaast merkt ze dat er opvallend veel leerkrachten kleuteronderwijs meedoen. Bij leerkrachten uit het middelbaar onderwijs is de actie minder populair: ‘Prentenboeken zijn natuurlijk sneller gelezen dan vijf jeugdboeken. Anderzijds zijn de leerkrachten niet verplicht om boeken te kiezen voor de leeftijdsgroep waaraan ze lesgeven. Als een kleuterleerkracht twee pubers in huis heeft, vraagt die soms ook een pakket met tienerboeken aan.’

Bib Zulte | © Michiel Devijver | Iedereen Leest

Voor de samenstelling van de pakketten kunnen bibliotheken zich baseren op een lijst van Lettererf die is ingedeeld in verschillende leeftijdscategorieën. Ieder jaar in april wordt die geüpdated. ‘We kijken dan meteen welke nieuwe boeken we nog niet hebben,’ zegt Kathleen. ‘Op die manier fungeert de lijst als een inspiratiebron om onze collectie uit te breiden.’ Het samenstellen van de pakketten doet Kathleen samen met een collega. Eerst steekt ze de geselecteerde boeken in bakken per leeftijd. Dan begint het verdeelwerk. Ze begint altijd met de meest recente boeken en gaat zo terug in de tijd. Af en toe stuit ze wel eens op moeilijkheden: ‘Soms vragen veel leerkrachten naar boeken uit dezelfde leeftijdscategorie. Ook is het opletten dat je leerkrachten niet dezelfde boeken als vorig jaar meegeeft. Om dat te vermijden houd ik een lijst bij.’

Bib Zulte | © Michiel Devijver | Iedereen Leest

De geselecteerde boeken vindt Carine uitstekend gekozen: ‘Het zijn allemaal recente en vaak ook bekroonde boeken.’ Zelf heeft ze een voorkeur voor verrassende boeken die eruit springen qua vormgeving: ‘Het is de bedoeling dat leerkrachten afstappen van de klassiekers en ontdekkingen doen. Met deze actie hoop ik dat ze hun horizon verbreden en dat ze op de hoogte blijven van moderne jeugdliteratuur.’ Leerkracht Anneleen Lassuyt uit Zulte is alvast enthousiast: ‘Toen ik drie jaar geleden startte in het vierde leerjaar had ik helemaal geen voeling met boeken voor deze leeftijd. Dankzij Verrassingen in je valies ontdekte ik De gorgels van Jochem Myjer. Het staat nu al vast dit dit komend schooljaar. mijn voorleesboek in de klas wordt’.

Op de boekenlijst staan er niet alleen boekentitels maar ook links naar recensies. Die stopt de bib bij in het pakket. Carine: ‘Die formule is echt gesneden brood. Niet dat de leerkrachten de recensies achteraf speciaal vernoemen, maar voor mij biedt dat aspect echt een meerwaarde.’ Kathleen doet er ook altijd nog een kaartje en een klein zomers kadootje bij: van een strandbal tot een badmintonsetje. Van de gemeente kreeg ze bovendien mooie tassen om alles te verpakken.

© Michiel Devijver | Iedereen Leest

Part of the deal is dat leerkrachten tijdens de zomer een vakantieselfie nemen met hun lievelingsboek uit het pakket. Met dat fotomateriaal stelt de bib in september een tentoonstelling samen met de slogan: 'Dit las je juf/meester tijdens de vakantie'. 'Als de leerlingen bij het begin van het schooljaar dan over de vloer komen, zien ze de vakantiekiekjes van hun lezende juf of meester. Dat zet hen aan om dat boek ook uit te lenen,' zegt Carine. Onder de deelnemende leerkrachten verloot de bib bovendien nog een boekenpakket voor de klas: 'een extra motivatie'.

Kathleen beloont de leerkrachten aan het einde van de zomer met een receptie: 'De leukste foto’s worden dan bekroond met een boek. Terecht vind ik, want sommigen maken er echt hun werk van. Zo poseerde iemand met een boek over New York bij het Vrijheidsbeeld en verkleedde een andere leerkracht zich als ridder met een ridderboek.' Die receptie is niet alleen een leuke afsluiter, maar werkt ook motiverend: 'In de gemeente zijn er drie scholen. Die houden elkaar in de gaten. Als er van één school minder leerkrachten aanwezig zijn, dan hoor ik hen soms fluisteren dat ze volgend jaar toch een tandje moeten bijsteken. Zo steken ze mekaar aan.'

© Michiel Devijver | Iedereen Leest

• Stuur een persoonlijke mail naar de leerkrachten of spreek hen aan tijdens een klasbezoek aan de bib. De actie enkel in de nieuwsbrief vermelden, is niet voldoende.
• Communiceer niet in juni. Leerkrachten hebben het dan erg druk.
• Zorg voor aantrekkelijke pakketjes die mooi verpakt zijn of steek er een fijne attentie bij. Wedden dat de leerkrachten dan zullen pronken met hun pakket bij de collega’s?
• Hou een lijst bij van deelnemende leerkrachten en de titels die ze hebben gekregen. Zo vermijd je dat je twee keer hetzelfde boek in hun pakket steekt.
• Koppel er een prijs aan vast, zoals een boekenpakket voor de klas of beloon de leerkrachten met een afsluitende receptie.