Bibliotheken brachten tijdens Jeugdboekenmaand boekengeluk bij kinderen en jongeren

Jeugdboekenmaand was afgelopen maart aan haar 52ste editie toe en stond in het teken van ‘Geluk’. Iedereen Leest wilde hiermee de aandacht vestigen op geluk in de brede zin van het woord. Deze Jeugdboekenmaand ging over je hobby's, passies, vrienden en andere zaken waar je gelukkig van wordt. Maar ook over de dagen dat je minder blij bent en je je angstig of eenzaam voelt.

Heel wat organisaties – scholen, cultuurcentra, boekhandels en vooral veel bibliotheken – brachten het geluksthema in de praktijk met allerlei activiteiten voor kinderen en jongeren. Iedereen Leest ging op pad en bracht een bezoek aan enkele bibliotheken. Deze terugblik kan uiteraard niet alle activiteiten in bibliotheken opsommen – zeker als je weet dat er meer dan 500 activiteiten door bibliotheken werden ingevoerd in UiTinVlaanderen!

Het Jeugdboekenmaand-thema inspireerde heel wat bibs om opdrachten uit te werken rond geluk. Route 42 – het samenwerkingsverband van zes bibliotheken langs de N42: Geraardsbergen, Herzele, Lierde, Oosterzele, Sint-Lievens-Houtem en Zottegem – stelde een boekje samen met allerlei laagdrempelige opdrachten die kinderen in de bib of thuis konden invullen. Daarbij kregen ze ook leestips met boeken uit de bib om hun boekengeluk te verzilveren.

De Antwerpse bibliotheken daagden de jeugd uit om verschillende opdrachten te voltooien – maak een kijkdoos van jouw lievelingsboek, hang een spreuk over geluk aan de spreukenmuur in de bib, verstuur een gelukswens naar een vriend … Wie daarin slaagde, ontving een gelukskaart. Wie drie gelukskaarten verzamelde, mocht draaien aan het ‘Geluksrad’.

Bekijk hoe kinderen in bib Permeke (Antwerpen) tijdens het openingsfeest opdrachten doen om aan het Geluksrad te mogen draaien (de tekst gaat verder onder de afbeeldingen):

Ook andere bibliotheken, zoals die van Leuven en Sint-Niklaas, installeerden een ‘geluksrad’ of ‘rad van fortuin’. Gelukkig hoefde niemand met lege handen naar huis te gaan: wat de uitkomst van het rad ook was, de bib had voor alle kinderen en jongeren iets voorzien: een gelukbrenger, tattoos...

Creatieve geesten werden op hun wenken bediend met talrijke knutselactiviteiten in de bib: bladwijzers vol geluk ontwerpen (Hasselt), gelukzakken maken op zeefdruk (Antwerpen), zelf je dromenvanger of gelukspoppetje maken (Sint-Niklaas), geluksvlaggen inkleuren (Leuven) of gelukskevertjes tekenen (Lokeren) … Kinderen en jongeren konden hun geluk op verschillende manieren uiten.

Wie geluk zegt, denkt misschien ook aan ongeluk. Heel wat auteurs, illustratoren en voorleesvrijwilligers stonden tijdens de vele auteurslezingen en voorleesmomenten ook stil bij momenten waarop kinderen en jongeren zich minder goed voelen. Er waren dan gelukkig verhalen die troost boden. 

Sommige bibliotheken werken voor Jeugdboekenmaand samen met het deeltijds kunstonderwijs of de academie woord, drama of kunst. De Hasseltse bib doet dit al jarenlang met de academie. Kinderen laten zich lang voor de campagne van start gaat inspireren door de boeken op de leeslijsten van Jeugdboekenmaand. Ze maken dan hun eigen kunstwerk, dat bij de start van Jeugdboekenmaand niet mag ontbreken op het openingsfeest. Alle kunstwerken blijven tot na de paasvakantie te bewonderen in een unieke tentoonstelling.

De bib van Aalst deelt in Utopia een gebouw met de academie van het deeltijds kunstonderwijs. Tijdens het openingsfeest begeleidde de academie enkele tekenworkshops rond geluksvogels. De tekeningen die hieruit voortvloeiden werden nadien omhoog gehangen in een expo die de hele maand maart bleef staan. Daarnaast werkte de bib ook samen met Odisee Hogeschool. Elke zaterdag komen tweedejaarsstudenten voor het vak ‘Leesverdieping’ voorlezen in de bib. Voor het openingsfeest werkten ze een luxe-editie uit waarbij de boeken getoond werden op groot scherm. De studenten hadden zich met hun docent duidelijk grondig voorbereid op hun taak als voorlezer: ze kenden het verhaal tot in de details en wisten de kinderen goed te betrekken door interactief voor te lezen. Op de vele thematafels in de bib lagen boeken met een bladwijzer waarop iemand persoonlijk vertelde over zijn of haar klein gelukske.

Bekijk enkele sfeerbeelden tijdens het feest in de Aalsterse bib Utopia (de tekst gaat verder onder de afbeeldingen):

Jeugdboekenmaand is de maand bij uitstek voor bibs om klasbezoeken te organiseren. Een kleine greep uit bibliotheken die hun bereik van klasbezoeken doorgaf: Heusden-Zolder verwelkomde meer dan 400 leerlingen, in Maarkedal waren dat er meer dan 540, Diksmuide bereikte net niet de kaap van 1.000 leerlingen. De bib van Essen wist meer dan 1.500 leerlingen te ontvangen, in Waregem waren het er meer dan 1.800. Tijdens zo’n bezoek maakten leerlingen vaak kennis met de collectie via Bibster, een laagdrempelig spel met interactieve vragen over boeken. Of ze genoten van een verhaal dat hen door een van de vele voorleesvrijwilligers werd gebracht.

Jeugdboekenmaand, dat is ook altijd een beetje feest. En dus mag het al eens een beetje meer zijn. In heel wat bibs werd een boekenfeest of leesfestival opgezet. Het ene mocht al wat langer duren dan het andere. Zo was er KABAAL, het tweedaagse kinderboekenfestival in bib Permeke (Antwerpen) met een uitgebreid aanbod aan auteurslezingen en voorleesmomenten. Een reuzegrote bewegende geluksvogel verwelkomde alle bezoekers in Antwerpen!

Herbeleef KABAAL (de tekst gaat verder onder de afbeeldingen):

Ook in andere gemeenten was de bibliotheek dé feestplek bij uitstek. In Sint-Niklaas was er een heuse Bibparade met onder meer een fanfare, een ruilrek voor geluksboeken, een boekenverkoop … De Brugse bibliotheek organiseerde dan weer traditiegetrouw haar Jeugdboekenfeest, een stadsfestival rond jeugdboeken en leesplezier. De Gentse bib De Krook koppelde Jeugdboekenmaand aan het slotfeest van haar Leesjury-werking, waar juryleden hun favoriete boeken bekroonden. Van dubbel geluk gesproken!

Ga door de sfeerbeelden in de Gentse bib De Krook (de tekst gaat verder onder de afbeeldingen):

Tot slot was er bij enkele evenementen van bibs ook een ‘Complimentariaat’ te vinden. Jonge bezoekers konden hier even in gesprek gaan over hun kleine en grote gelukjes, en na afloop een persoonlijk compliment krijgen. Het mag duidelijk zijn: dankzij alle geëngageerde bibmedewerkers, voorleesvrijwilligers en aanwezige jeugdauteurs en illustratoren werd deze Jeugdboekenmaand opnieuw een groot succes.

Voor de volgende Jeugdboekenmaand is het aftellen tot 1 maart 2024. Dan is het thema 'Sport & spel'.