Waar kan je subsidies voor leesbevordering aanvragen?

Dit overzicht zal worden geüpdatet bij wijzigingen. Informeer je telkens grondig voor inhoudelijke en praktische details over deadlines, voorwaarden en procedures bij de subsidiegever in kwestie.

Projectsubsidies kunnen impulsen geven aan groot- en kleinschalige initiatieven. Projecten die als experiment worden opgezet of die na een pilootfase breder worden uitgewerkt, hebben dankzij projectsubsidies meer mogelijkheden om de vooropgestelde doelstellingen te realiseren. Ook voor leesbevordering bestaan er verschillende projectsubsidies van de Vlaamse overheid of overheidsorganisaties. Elke subsidielijn legt eigen accenten en voorwaarden die we hieronder kort toelichten.

Wil je met jouw organisatie een project rond leesbevordering opzetten, is het natuurlijk belangrijk dat het effectief leesbevordering nastreeft. Je kan meer informatie terugvinden in volgende artikels die verduidelijken wat leesbevordering nu zoal inhoudt en welke factoren een rol spelen:

• Wat is leesbevordering?
• Hoe bevorder je intrinsieke leesmotivatie?
• De doorgaande leeslijn: een leidraad voor de leesontwikkeling van kinderen en jongeren
• Leesplezier, kan je dat wel meten?

Leesbevordering heeft daarnaast ook raakvlakken met geletterdheid, taalontwikkeling, literatuuronderwijs … Vaak zijn deze invalshoeken ook mogelijk om projectsubsidies te verkrijgen, al moeten ze eerder aanvullend zijn en wordt er verwacht dat leesbevordering de voornaamste focus is van het project.

(De tekst gaat verder onder de afbeelding.)

Als referentieorganisatie over lezen en leesbevordering ontvangt Iedereen Leest via Literatuur Vlaanderen structurele werkingssubsidies om haar missie te verwezenlijken. Iedereen Leest is zelf geen subsidiegever, maar je kan wel beroep doen op ons voor advies, ervaring- en kennisdeling. Iedereen Leest deelt via haar website theoretische achtergrondinformatie en praktijkvoorbeelden met de brede sector en iedereen die interesse heeft in leesbevordering.

In opdracht van de Vlaamse Regering ondersteunt Literatuur Vlaanderen de letterensector. Ze doet dat o.a. met verschillende subsidielijnen. Voor organisatoren zijn er subsidies voor leesbevordering. Hiervoor komen initiatieven en projecten in aanmerking die expliciet inzetten op (activiteiten rond) leesbevordering. Een toegekende subsidie kan dus niet enkel gebruikt worden om boeken aan te kopen of een leesruimte in te richten. Verder moeten projecten actief en duurzaam bijdragen aan diversiteit en inclusie, en wordt er bekeken met welke partners de aanvrager zal samenwerken.

Als betrokken partner volgt Iedereen Leest de goedgekeurde projecten uit deze subsidielijn op: waar nodig zorgt ze voor inhoudelijk advies en ondersteuning. Na afloop worden sommige projecten zichtbaar gemaakt als praktijkvoorbeeld om andere organisaties te inspireren. Daarnaast is Iedereen Leest ook aanwezig op de online spreekuren van Literatuur Vlaanderen waar je als aanvrager jouw ideeën kan aftoetsen. Je kan drie keer per jaar een subsidie voor leesbevordering bij Literatuur Vlaanderen aanvragen.

Binnen het decreet van sociaal-cultureel volwassenenwerk is er in 2023 ook een subsidie rond leesbevordering mogelijk vanuit het Departement Cultuur, Jeugd en Media. Leesbevordering werd in het kader van het Leesoffensief door de Vlaamse Regering immers als een maatschappelijke urgentie aangeduid. Organisaties kunnen een leesbevorderingsproject indienen dat maximaal drie jaar duurt. De deadline om in te dienen is 15 juli 2023, het project zelf mag pas starten ten vroegste vanaf 1 januari 2024.

Belangrijk bij deze subsidielijn is dat het voorgestelde leesbevorderingsproject past binnen de principes van sociaal-cultureel werk. De hoofddoelgroep van het project zijn volwassenen als lezer. Projecten waar volwassenen enkel in hun rol als leesbevorderaar bij kinderen en jongeren worden ingezet, lijken dus minder in aanmerking te komen voor een subsidie. Verder moet het project duidelijk inspelen op een leesbevorderend aspect; enkel taalstimulatie is niet voldoende. Daarnaast streeft het project een bovenlokaal karakter na.

Het Fonds Rita Ghesquière – opgericht door de familie van de in 2018 overleden Rita Ghesquière, professor dr. literatuurwetenschapper aan KU Leuven – wil zowel educatieve als wetenschappelijke projecten ondersteunen die het creatief lezen en schrijven van kinderen en jongeren bevorderen. Bijzondere aandacht gaat naar werkingen die kansengroepen bereiken en via een project bijkomend aandacht willen besteden aan lezen, schrijven of andere vormen van literatuurbeleving.

Individuen, organisaties en feitelijke verenigingen kunnen een aanvraag indienen tot 26 juni 2023. Het fonds wordt beheerd door de Koning Boudewijnstichting.

(De tekst gaat verder onder de afbeelding.)

CANON Cultuurcel ondersteunt scholen rond cultuureducatie. Met de projectsubsidie DynamoPROJECT kunnen scholen ook rond leesbevordering een aanvraag indienen. Deze projectsubsidie biedt leerkrachten en scholen ondersteuning om samen met een externe partner een cultureel project op te starten op school. Afgelopen projecten worden ter inspiratie ook gedeeld op het platform Cultuurkuur. Lees er bijvoorbeeld hoe een basisschool investeerde in leesplezier door, via diverse interactieve opdrachten, samen met de leerlingen hun eigen boekenkastjes te vullen. Vind inspiratie in hoe de krachtige samenwerking tussen een secundaire school en dichteres Dominique De Groen leerlingen ondersteunde om zelf te dichten. Of ontdek hoe een basisschool een jaardoorbrekend project ondernam om (verder) in te zetten op leesbevordering.

Afhankelijk van de periode waarin je project loopt, kan je tweemaal per jaar een aanvraag indienen.

Naast de subsidies voor leesbevorderingsprojecten die bovenlokaal of Vlaanderenbreed worden ontwikkeld, zijn er ook regionale en lokale mogelijkheden voor aanvullende subsidies rond leesbevordering. Omdat deze oproepen zich richten naar lokale actoren en het lokale subsidiereglementen betreft, heeft Iedereen Leest geen zicht op het geheel. Check hiervoor dus de mogelijkheden bij je eigen gemeente of stad. De Vlaamse Gemeenschapscommissie zet bijvoorbeeld verschillende subsidielijnen uit voor organisaties in Brussel. Daarnaast zijn er in sommige gemeenten bijvoorbeeld wijkbudgetten voor initiatieven van buurtbewoners, of zijn er projectsubsidies die gericht zijn op verbinding, innovatie of participatie. Ook daar maken leesbevorderingsgerichte acties kans, want leesbevordering kan bijdragen aan zowel individuele als maatschappelijke doelstellingen.

Een specifiek voorbeeld van een lokale subsidiemogelijkheid is De Leespil, een initiatief van Stad Dendermonde waar scholen (uit grondgebied Dendermonde) financiële ondersteuning kunnen vragen voor een project rond een kwalitatieve en duurzame leesomgeving op school. De openbare bibliotheek van Dendermonde volgt goedgekeurde projecten ook op om een nog betere afstemming tussen school en bib te realiseren.

Naast deze rist aan subsidiemogelijkheden door overheidsinstanties, kan je als organisatie of particulier ook andere vormen van financiële ondersteuning aanspreken. In Vlaanderen zijn er verschillende serviceclubs actief met een (al dan niet specifieke) focus op maatschappelijke dienstbaarheid. Daar zou een leesbevorderingsactie of -project in aanmerking kunnen komen voor ondersteuning. Ook hier geldt dat je je best goed informeert op voorhand.

(De tekst gaat verder onder de afbeelding.)

Ten slotte kan een grootschalig initiatief als De Warmste Week ook kansen bieden voor acties rond leesbevordering of lezen, mits deze passen binnen het thema of de doelgroep die De Warmste Week vooropstelt.

Denk je nog aan andere overheidssubsidies of financiële mogelijkheden rond leesbevordering die niet in dit artikel vermeld staan? simon.bequoye [at] iedereenleest.be (Laat het ons weten!)