Voorleesweek en corona: wat kan en mag?
We zijn ook dit najaar nog in de greep van het vermaledijde coronavirus. Zowel bij onze dagelijkse als bij educatieve en culturele activiteiten zullen we dus rekening moeten houden met steeds veranderende kleurcodes en richtlijnen. Ook voor Voorleesweek (21 tot 29 november) heeft dit wat organisatorische en praktische implicaties. Wij zetten even op een rijtje wat er op dit moment kan en mag.
UPDATE 23 NOVEMBER 2020
Uiteraard staan veiligheid en gezondheid voorop, maar we geven wel graag mee dat een voorleesmoment altijd beter werkt wanneer de voorlezer(s) en de luisteraar(s) ook echt fysiek samenkomen. Het gezellig samenzijn, de knusse sfeer, het oogcontact en vooral ook de mogelijkheden tot interactie maken een voorleesmoment namelijk waardevol en versterken de positieve effecten. Als je een voorleesfilmpje maakt of via een videocall op afstand voorleest, vallen een aantal van die voordelen weg. Als het dus veilig kan, heeft live voorlezen de voorkeur.
Scholen
Als de scholen open zijn, kan een leerkracht uiteraard in de klas voorlezen. Dat blijft een heel eenvoudige maar zeer goede vorm om aan leespromotie te doen, en dat kan in elke coronasituatie. In lagere scholen is het bij een code oranje nog steeds toegelaten om leesouders uit te nodigen. Zij worden gezien als 'essentiële derden'. Voorzie een ruime ruimte en zorg voor voldoende ventilatie. De voorlezer kan afstand houden en indien nodig een mondmasker dragen. Als de kinderen op afstand moeten blijven, kan het een oplossing zijn om prenten uit een prentenboek in te scannen en te projecteren of op het smartboard te tonen. Je kan natuurlijk ook een kamishibai-verteltheater gebruiken. Zo kunnen kinderen vanop afstand toch het verhaal goed volgen. Voor secundaire scholen raden wij aan dat leerkrachten zo veel mogelijk zelf voorlezen. Of laat de leerlingen eens voorlezen aan elkaar?
Er zijn ook creatieve oplossingen: voorlezen op de speelplaats bij een warme tas soep bijvoorbeeld – want eind november kan het al eens koud zijn. Of misschien kan je wel een voorleeswandeling organiseren buiten, met verschillende stops waarop de kinderen voorlezers (ouders, directie, vrijwilligers…) treffen die een stukje voorlezen?
“Een voorleesmoment werkt toch nog altijd beter wanneer de voorlezer(s) en de luisteraar(s) fysiek samenkomen. Het gezellig samenzijn, de knusse sfeer, het oogcontact en vooral ook de mogelijkheden tot interactie maken een voorleesmoment namelijk waardevol en versterken de positieve effecten.”
Bibliotheken
Klasbezoeken in de bib zijn in deze fase van de epidemie helaas niet toegelaten. Hiervoor kan je eventueel een creatieve oplossing voorzien: misschien is een virtuele rondleiding wel mogelijk? Of kunnen jullie een filmpje maken om de bib voor te stellen? Bibliotheken kunnen wel nog steeds activiteiten organiseren voor kinderen tot 12 jaar (met een maximum van 50 personen) als de richtlijnen gerespecteerd worden (afstand houden, mondmasker dragen, maximum aantal...). Er zijn ook bibs die bijvoorbeeld activiteiten buiten doen, Story Walks organiseren of oproepen om boeken voor het raam te plaatsen.
Je kan ook extra focussen op digitale lezingen, workshops en webinars. Literatuur Vlaanderen biedt ook financiële ondersteuning voor online auteurslezingen onder bepaalde voorwaarden. Tijdens de Voorleesweek wordt er op de Facebook-pagina van Iedereen Leest ook elke dag om 17u voorgelezen door een auteur. Die filmpjes kunnen jullie uiteraard ook delen op jullie pagina's.
Een belangrijke kanttekening: als je voorleesfilmpjes online plaatst voor een publiek, is het altijd nodig om de auteursrechten te checken bij uitgever en/of auteur - anders ben je niet in regel met het auteursrecht. Denk hier zeker aan als je plannen in die richting maakt. Je kan dit natuurlijk ook oplossen door auteurs en illustratoren te vragen om zelf een filmpje te maken. Voorzie hier dan wel zeker een honorarium voor - dit is voor auteurs even goed een werkopdracht.
In het basisprotocol cultuur vind je alle info voor het veilig organiseren van activiteiten. Ook de sectorgids van VVBAD biedt houvast.
“Wees creatief! Misschien zijn er mogelijkheden om een voorleesmomentje in een grotere ruimte, op de speelplaats of in een tuin te doen met ouders? ”
Kinderdagverblijven
Ouders mogen in deze fase helaas niet binnen in de leefgroep. Maar misschien kan je ouders vragen om hun favoriete voorleesboek van thuis mee te geven met hun kind? Dan kunnen de kinderbegeleiders alle favoriete verhalen van de kinderen voorlezen. Of vraag hen om voorleesfilmpjes in te sturen! Vraag een leuke foto van de ouders terwijl ze voorlezen en maak een fotomuur. Op die manier kan je ouders ook betrekken bij voorlezen – en dat is het thema van de Voorleesweek – zonder aan veiligheid in te boeten. Je natuurlijk ook gewoon extra inzetten op voorleesmomenten door kinderbegeleiders - dat mag nog altijd en is uiteraard heel erg aan te raden.
Hier vind je de richtlijnen van Kind en Gezin bij de verschillende kleurcodes.
Woonzorgcentra
Ook in woonzorgcentra kunnen de voorleesmoment op dit moment weer opgestart worden, zowel door interne medewerkers als door eventuele voorleesvrijwilligers. Bekijk de richtlijnen voor woonzorgcentra. Elk woonzorgcentrum hanteert wel een eigen beleid en stippelt binnen dit kader eigen regels uit. Neem dus altijd contact op met je woonzorgcentrum voor meer info. De waarde van een voorleesmoment voor ouderen kan zeker in deze tijden – waarin contact zo lang beperkt is gebleven – niet genoeg benadrukt worden. Als het veilig kan, is het heropstarten van de voorleeswerking zeker aan te raden.
Check check check
Als je een activiteit wil organiseren, check dan zeker altijd vooraf de richtlijnen van de overheid, de basisprotocollen per sector én de regels van de lokale besturen. Uiteraard koppel je ook altijd even terug naar je directie of leidinggevende. Zo ben je zeker op de hoogte van de laatste maatregelen van alle betrokken partijen.
Bij het werken met oudere (voorlees)vrijwilligers of vrijwilligers die tot de risicogroep behoren, is extra voorzichtigheid zeker geboden. Hier vind je meer info.
Samen maken we er een veilige, maar tóch gezellige Voorleesweek van.
Deel dit artikel:
