Leerkrachten aan de slag in traject rond interactief voorlezen
Op 24 oktober 2022 startte het traject #iedereenvoorlezen in de bibliotheek van Aalst. 20 basisscholen gaan twee jaar lang werken rond interactief voorlezen als een belangrijke pijler binnen een krachtig lees- en taalonderwijs. Coördinator Iedereen Leest voorziet inhoudelijke ondersteuning via online modules en begeleiding op maat. Op de startdag in Aalst stonden meer dan 70 onderwijsprofessionals te popelen om samen aan de slag te gaan.
door Amber Vanbever, stagiaire onderwijs en onderzoek
Het tweejarig traject #iedereenvoorlezen focust op interactief voorlezen in de kleuterschool en de eerste graad van de lagere school. Interactief voorlezen draagt bij aan het vergroten van de leesmotivatie en stimuleert verschillende aspecten van de lees- en taalontwikkeling, zoals woordenschat, mondelinge taal-en luistervaardigheid, verhaalbegrip … Scholen konden zich dit voorjaar kandidaat stellen om deel te nemen aan dit traject van Iedereen Leest. 20 basisscholen uit Vlaanderen en Brussel werden geselecteerd. Zij kwamen bijeen op 24 oktober in Utopia, de bib van Aalst, voor de startdag van dit traject.
Enthousiaste voorlezers
De vijf coaches die de 20 scholen zullen begeleiden, trapten de startdag op gang met hun favoriete voorleesboek. Nadien stelden deelnemers - leerkrachten, directieleden, beleidsmedewerkers … - zichzelf voor aan de hand van hun favoriete voorleesverhalen. Meteen bleek het enthousiasme van de schoolteams en wisselde iedereen spontaan boekentips uit.
Voorlezen en leescompetenties
Onderzoekers Hilde Van Keer en Silke Vanparys (onderzoeksgroep Taal, Leren, Innoveren – UGent) belichtten nadien wat interactief voorlezen precies inhoudt en hoe onderzoek aantoont dat het een krachtige didactiek vormt om te werken aan onder meer taalvaardigheid en leescompetenties. En hoe vroeger kinderen (interactief) worden voorgelezen, hoe meer voordeel ze hieruit kunnen halen.
Effectieve kenmerken
Via wetenschappelijke inzichten zijn er verschillende kenmerken die ervoor zorgen dat interactief voorlezen ook effectief tot winst kan leiden. Samen met de aanwezige onderwijsprofessionals werd er nagedacht over de opbouw van een interactief voorleesmoment, over de voorbereiding en over hoe zo’n voorleesmoment een leermoment kan zijn. Iris Vansteelandt, onderwijsmedewerker bij Iedereen Leest en coach van enkele scholen, zette nadien de effectieve kenmerken op een rij:
- Bespreek samen de eigenschappen van het boek
- Stel open vragen
- Stel extra vragen en geef tips
- Ga dieper in op de inhoud van de tekst
- Sta stil bij nieuwe woorden en uitdrukkingen
- Bekijk samen de afbeeldingen
- Geef positieve feedback
- Leg linken met de eigen leefwereld
Bekijk hieronder de effectieve kenmerken van interactief voorlezen. Het artikel gaat daarna verder.
Voor, tijdens, na
Na de middag toonden de coaches in kleinere groepen hoe de deelnemers zelf aan de slag kunnen gaan met de verschillende kenmerken van interactief voorlezen. Samen wisselden ze van gedachten rond verschillende vragen. Na dit gesprek zoomden de deelnemers dieper in op de drie fasen van een interactief voorleesmoment:
- Voor het lezen: voorbereiden van manieren om interactie in te bouwen, voorbereiden van de tekst of het verhaal …
- Tijdens het lezen: naast een verhaal voorlezen is er bij interactief voorlezen ook ruimte voor inbreng van de voorlezer en de leerlingen.
- Na het lezen: een erg belangrijke fase om met leerlingen te praten over boeken en reflectievragen te kunnen stellen.
De liefde voor boeken
Tijdens de plenaire afsluit van de startdag interviewde radiomaker Annelies Moons acteur Dominique Van Malder over de rol van boeken en verhalen in zijn leven. Leerkrachten hebben daar een grote rol in gespeeld. Het waren leerkrachten die Dominique in contact brachten met boeken en hem aanmoedigden om verhalen te lezen. Een liefde die hij nu ook verder deelt met zijn eigen twaalfjarige zoon. Voorlezen is volgens Dominique ook een kwestie van doen waar jij je goed bij voelt, en eens durven van een blad af te wijken. “Je kan je alles permitteren als voorlezer, en dat is leuk! Zolang je het verhaal probeert te vertellen, maar hoe je dat doet … Het is ook niet erg om tegen de voorleeslamp te lopen. En nog belangrijk: iedereen kan voorlezen! Je hoeft er echt geen acteur voor te zijn.” Interviewster Annelies vat het gesprek kort en krachtig samen als ze afsluit met de woorden “Boeken en leerkrachten, dat onthoud ik.”
BEKIJK OOK: voorleestips met Dominique Van Malder
Een doorgaande leeslijn
Na deze startdag trokken de meer dan 70 onderwijsprofessionals met een rugzak vol inspiratie en tips huiswaarts en met veel enthousiasme om aan de slag te gaan in dit traject. Onder begeleiding van hun coach op de schoolvloer zullen ze verder werken rond de kenmerken van interactief voorlezen. Daarnaast zoomen ze ook uit om andere componenten van een krachtig leesonderwijs – leesmonitoring, leesdidactiek, leesomgeving en een leesnetwerk – te verankeren op schoolniveau. Zo bouwen deze scholen aan een doorgaande leeslijn doorheen de basisschool.
Naast de begeleiding op maat ondersteunt Iedereen Leest de scholen met een online leertraject waarop doorheen de twee jaar verschillende modules rond interactief voorlezen zullen verschijnen. Tijdens het traject komen ze regionaal samen om ervaringen en tips met elkaar uit te wisselen. Met de onderzoeksgroep Taal, Leren, Innoveren (UGent) monitort Iedereen Leest het traject, om na afloop de onderzoeks- en praktijkkennis over interactief voorlezen breed te delen met de onderwijssector.
Het traject #iedereenvoorlezen kadert binnen ‘Vrienden voor het Lezen, Samen voor een Leesoffensief’, een initiatief van de Vlaamse overheid. Vragen over dit traject? Contacteer projectleider margot.ryckebusch [at] iedereenleest.be (Margot Ryckebusch).
Bekijk de fotoreportage bij de startdag:
Deel dit artikel:
