Een terugblik op Informatie aan Zee
Voorbije week troepten honderden professionals uit de bibliotheeksector samen op Informatie aan Zee, het tweejaarlijkse congres van VVBAD. Iedereen Leest was er present en gaf drie lezingen over uiteenlopende thema's. Wie er niet bij was, kan alsnog mee terugblikken.
Organisator VVBAD blaast dit jaar 100 kaarsjes uit en zorgde voor een feestelijke editie van Informatie aan Zee, het tweejaarlijks congres voor bibliotheek- en informatieprofessionals. Als een van de eerste congressen voor deze sector die opnieuw op locatie kon doorgaan, had Informatie aan Zee met '100 jaar verbinden' alvast het ideale thema. Iedereen Leest, een trouwe bezoeker van dit congres, bracht drie lezingen die het thema vanuit verschillende invalshoeken benaderen - telkens met de openbare bibliotheek als verbindende, cruciale schakel in een lokaal leesbevorderingsnetwerk. Want lezers, die maak je samen.
De bibliotheek als welzijnspartner
Iedereen Leest heeft lezen en welzijn hoog op haar agenda, in het bijzonder de actieve rol die openbare bibliotheken kunnen opnemen op het domein van welzijn en gezondheid. Tijdens de sessie ‘De bibliotheek als welzijnspartner’ lag de nadruk op een holistische visie waarbij de welzijnsactiviteiten van een bibliotheek ook kunnen dienen om bredere maatschappelijke thema’s aan te pakken. Als voorbeeld van een bibliotheek die vooruitstrevend is op dit vlak nodigde Iedereen Leest twee sprekers uit: Gina van den Berg, programmamaker informele educatie en culturele programmering van bibliotheek 'De Tweede Verdieping' in Nieuwegein (Nederland) en Ebru Özdemir, verpleegkundige in opleiding.
Positieve gezondheid is de basis waarop de welzijn- en gezondheidswerking van 'De Tweede Verdieping' is gestoeld. Het haakt in op een voortschrijdend wetenschappelijk inzicht dat gezondheid meer is dan een gezond leven. Beschikken over een netwerk en sociale contacten is alsnog veel belangrijker. Op dat vlak wil de bibliotheek alle mogelijkheden bieden. Zo biedt ze activiteiten rond taalvaardigheid aan die mensen in staat stellen om betekenisvol met elkaar in contact te treden en heeft ze communities gecreëerd die de Nieuwegeiners helpen in groepsverband bezig te zijn met zijn gezondheidsvaardigheden.
(De tekst gaat verder onder de afbeelding van een slide over de brede benadering van positieve gezondheid.)
Het is onmogelijk om in het bestek van deze blog alle welzijnsactiviteiten van 'De Tweede Verdieping' te bespreken. Belangrijk in heel dit verhaal is dat de bibliotheek zeer nauw samenwerkt met allerlei gezondheidsdiensten en zorgopleidingen. Ze heeft ook geregeld stagiairs uit de zorgopleidingen die de bibliotheek zien als een intermediair tussen de patiënten en aanbieden van gezondheidsinformatie. Zo ontwikkelde Ebru Özdemir als stagiaire met de bibliotheek een Taalwaaier om bij huisartsen de noden van tolkende kinderen onder de aandacht te brengen. Daarnaast verwijst de waaier ook naar al het taalaanbod in Nieuwegein, lees je er hoe je laaggeletterdheid herkent en welke oefenapps er bestaan om iemands taalvaardigheid te verbeteren. Hiermee wil de bibliotheek de huisartsen bewustmaken van het feit dat lage taalvaardigheden, lage gezondheidsvaardigheden én een slechte gezondheid samenhangen. De droom van Gina is 'Taal op recept': artsen die hun patiënten een taalaanbod voorschrijven.
Bib & kinderopvang - een duurzaam partnerschap
Tijdens een andere lezing bracht Iedereen Leest praktijkinzichten uit een piloottraject dat startte in februari 2020 in samenwerking met VCOK. Dat traject zette in op een kwalitatieve, inspirerende leesomgeving in de kinderopvang en de samenwerking tussen Boekstart-bibliotheken en kinderdagverblijven versterkte. De 12 deelnemende bibliotheken en 14 kinderdagverblijven namen deel aan een inspirerende startdag en deelden hun opgedane kennis en ervaringen tijdens verschillende online intervisies. Met een tussentijds verslag over het traject zette Iedereen Leest reeds het verloop en een aantal mooie praktijken in de kijker.
Op de slotdag van het traject, begin oktober 2021, kwamen de deelnemers opnieuw samen om een laatste keer ervaringen uit te wisselen en vooruit te blikken. Alle deelnemers, niet alleen de kinderdagverblijven maar ook de bibliotheken, hebben stappen gezet om de leesomgeving te versterken. Maar bovenal hebben ze elkaar écht leren kennen. De bibliotheken hebben een beter zicht gekregen op de werking én de noden van de kinderopvang. De kinderdagverblijven weten welke rol de lokale bibliotheek kan spelen om hun voorleeswerking te versterken. Beide werken ze met het Boekstart-programma immers aan hetzelfde doel: zoveel mogelijk kinderen en ouders zo vroeg mogelijk laten kennismaken met boeken en voorlezen.
Iedereen Leest vroeg enkele bibliotheken en kinderdagverblijven om ook voor de camera te getuigen over het traject. Dit informatieve filmpje toont hoe de leesomgeving vorm kreeg in bibliotheken en kinderdagverblijven en vooral hoe baby’s en peuters hier elke dag de vruchten van plukken.
(De tekst gaat verder onder het filmpje.)
Iedereen Leest en VCOK werken aan een opvolger van dit traject. Meer informatie vind je binnenkort via de Boekstart-nieuwsbrief.
Een meertalige bib voor baby’s en peuters
Een derde lezing door Iedereen Leest was kort maar krachtig: in 5 minuten werden deelnemers van Informatie aan Zee warm gemaakt voor het concept van een meertalige bibliotheek voor baby's en peuters. Iedereen Leest neemt deel aan het onderzoekstraject ProM (Promoting Multilingualism) dat in het voorjaar van 2022 afloopt. Dit traject wil nagaan hoe professionals omgaan met jonge kinderen die meertalig opgroeien, en welke informatie en ondersteuning de ouders van deze kinderen krijgen via consultatiebureaus, kinderopvanginitiatieven en de bibliotheek.
Naast een onderzoeksluik startte Iedereen Leest een begeleidingstraject met drie bibliotheken (Oostende, Heusden-Zolder en Antwerpen-Kiel). Het doel van deze cocreatieve begeleiding is meervoudig: bibmedewerkers versterken in hun praktijk m.b.t. meertaligheid, de bib als ondersteunende voorziening profileren voor ouders met jonge kinderen in hun thuistaal, en een lokaal leesbevorderingsnetwerk faciliteren rond meertaligheid tussen de bibliotheek, consultatiebureaus, Huizen van het Kind, kinderdagverblijven en andere gezinsondersteuners.
Bij de start stelden de drie bibliotheken samen met Iedereen Leest de lokale uitdagingen en prioriteiten scherp. Door de pandemie konden niet alle acties direct worden uitgevoerd en zijn sommige acties nog lopende. De resultaten uit dit begeleidingstraject konden niet worden aangehaald tijdens deze vijf minuten, maar worden voorgesteld op het Boekstart-webinar rond inclusie en diversiteit op donderdag 18 november.
Deel dit artikel: