In het atelier van Claudia Verhelst

Monchhichi’s

‘“Hier gebeurt echt niets”, zegt mijn papa altijd als ik met hem door onze buurt wandel – hij heeft gezondheidsproblemen en elke dinsdag doe ik iets met hem samen. Zijn uitspraak klopt, maar ik vind die rust net fijn, zeker omdat mijn werkkamer op straat uitkijkt. Ik amuseer mij gemakkelijk in mijn eentje, dat was als kind al zo. Uit die tijd heb ik onder andere mijn Monchhichi-aapjes bewaard. Ze staan in een kast vol kringloopvondsten die qua vorm en kleur zo plezant zijn dat ze me blijven inspireren. Vroeger smokkelde ik zelfs in elk boek een van mijn piepbeestjes, die witte plastic diertjes op het rek aan de muur.’

“Ik amuseer mij gemakkelijk in mijn eentje, dat was als kind al zo. Uit die tijd heb ik onder andere mijn Monchhichi-aapjes bewaard. Ze staan in een kast vol kringloopvondsten.”

Hart verloren

‘Doorgaans ben ik een zeer blije persoon, maar de voorbije jaren was ik dat een beetje kwijt – door hormonale strubbelingen, denk ik. Het was een moeilijke tijd, ik had veel minder energie en ideeën. Gelukkig was er nog altijd mijn werk als juf; ik geef acht uur per week jeugdatelier en heb mijn hart verloren aan die kindjes! Ik werk het liefst met het eerste tot vierde leerjaar omdat die zich nog volledig smijten. Het geeft een interessante wisselwerking, want ze maken vaak toffe composities en vinden leuke oplossingen voor het feit dat ze nog geen perspectief kunnen tekenen – iets waarin ik zelf niet zo goed ben.’ (glimlacht)

“Ik geef acht uur per week jeugdatelier en heb mijn hart verloren aan die kindjes! Ik werk het liefst met het eerste tot vierde leerjaar omdat die zich nog volledig smijten.”

Non-toxisch etsen

‘Wat me nog het meest van mijn somberte genas, was mijn beslissing om twee keer per week lessen grafiek te gaan volgen. Ik fiets nu elke dinsdag- en woensdagavond naar de Academie in Antwerpen om daar te genieten van werken met grote persen, in een diverse groep mensen. We experimenteren met kartondruk – dat vond ik direct keitof! – lithografie, zeefdruk of non-toxisch etsen, waarbij we onder andere onze platen reinigen met koolzaadolie in plaats van met white spirit. Ik heb niet voor alle technieken evenveel geduld, maar het is heel fijn om ze op te frissen. Ook de vrijheid en vondsten van deze lessen zijn een groot cadeau.’

Eerste lezers

‘Ik ben een prutser. In mijn werkproces gaat er altijd wel iets fout, maar dat is niet erg. Zo blijf ik evolueren. In mijn 29 jaar als illustrator ben ik maar één keer écht geblokkeerd. Reine De Pelseneer, met wie ik graag en vaak samenwerk, had op mijn vraag een verhaal geschreven, maar ik liep er zo op vast dat ik uiteindelijk een jaar lang niet meer tekende. Achteraf bekeken was de opdracht te complex. Drie of vier verhaallijnen zijn voor mij al te veel om uit te kiezen. Vandaar dat ik zo graag eerstelezers-teksten illustreer: die zijn behapbaar. Maar qua materialen beperk ik mezelf niet; mixed media zijn altijd mijn ding geweest.’

“In mijn werkproces gaat er altijd wel iets fout, maar dat is niet erg. Zo blijf ik evolueren.”

In tekeningen wonen

‘Een kameel zal ik nooit meer tekenen – te lastig! – en ook trieste, zware onderwerpen mijd ik. Ik vind de wereld al hard genoeg, zeker met alle geweld tegenwoordig. In tekeningen kun je gelukkig van die realiteit wegvluchten; ik zou er zelfs in wonen als ik kon. Het is voor mij ook het grootste compliment als kinderen zeggen dat ze blij worden van mijn boeken. Boeken die ik tussen hypertoegankelijk en kunstzinnig in probeer te maken. Om in de juiste flow te komen, zet ik altijd vrolijke, energieke muziek op. Een koffie erbij en ik ben vertrokken. Tenminste: als ik niet weer uitstelgedrag vertoon.’ (lacht)

Gered door Dries

‘Mijn nieuwste boek, Leve de fiets, is het laatste dat Frank Geleyn schreef. Ik vind het jammer dat we nooit meer nieuwe, humoristische verhalen van hem zullen kunnen lezen en ik heb in het maakproces vaak gedacht: wat zou Frank hiervan vinden? Gelukkig kon ik overleggen met Elly Simoens, uitgeefster bij de Eenhoorn, en Dries Desseyn, de geweldige vormgever daar. Ik zag eerst totaal niet hoe ik Franks vele fietsverhalen én -weetjes kon structureren. Tot Dries een basisplan voor mij maakte. Hij dacht ook mee over hoe ik de foto’s die ik van historische elementen had genomen, kon integreren in de collages die ik in gedachten had.’

De worm en de merel

‘Dries ziet af met mij, want hij moet echt elke prent van mij inscannen. Ik ben gewoon slecht in alles wat met de computer moet. Geef mij maar papier, potloden en een schaar. Ik heb altijd graag geknipt, maar sinds ik artrose in mijn vingers heb, is mijn stijl nog ruwer. Heel fijn werken doet gewoon te veel pijn. Het goede is dat het me helpt in mijn streven naar nog meer eenvoud, zoals ik die bijvoorbeeld vind in Le ver vert van Bruno Gibert, een prentenboek met prachtig uitgepuurde figuren en kleuren. Ik val dikwijls voor Franse titels, al is mijn lievelingsboek aller tijden Mevrouw Meijer De Merel van Wolf Erlbruch.’

“Ik ben gewoon slecht in alles wat met de computer moet. Geef mij maar papier, potloden en een schaar. Ik heb altijd graag geknipt, maar sinds ik artrose in mijn vingers heb, is mijn stijl nog ruwer.”

Zulma

‘Ik ben te graag thuis om vaak en ver te reizen, maar citytrips doe ik wel. Giberts boek vond ik zo in Parijs. In eigen land gebruiken mijn man en ik vaak onze Museumpas, deze zomer nog voor de tentoonstelling Zulma. Muze en Manager in het prachtige Raveelmuseum. In de foto’s die ik daar nam zie je weer mijn liefde voor vlakken en felle kleuren. Dat bonte zit ook in het bloemenbehang in onze keuken, een plek waar ik geregeld mijn prenten op tafel uitstal om de opeenvolging ervan te kunnen inschatten. Mijn man en dochters zijn het al gewoon dat we dan eventjes aan het kleinere, ronde tafeltje eten.’

Zo moeder, zo dochter

‘Loes, mijn jongste, studeert voor industrieel ingenieur – sinds kort in Zweden – terwijl mijn oudste, Kato, hetzelfde traject als ik aflegt: een studie Illustratie aan Sint Lucas Antwerpen, plus een educatieve master om te mogen lesgeven. Ik ben daar heel fier op. Thuis delen wij geen atelier, dat leidt tot discussie, maar wel materiaal. Ik geef Kato ook graag advies over kleuren of bladschikking als ze daarnaar vraagt. Maar het komt goed, want ze is echt met een potlood geboren. Toen ze onlangs stage liep in Mu.ZEE gingen we langs vanuit Koksijde, waar we een appartement hebben. De zee maakt mijn hoofd leeg.’

“Mijn oudste, Kato, legt hetzelfde traject af als ik: een studie Illustratie aan Sint Lucas Antwerpen, plus een educatieve master om te mogen lesgeven. Ik ben daar heel fier op. Thuis delen wij geen atelier, dat leidt tot discussie, maar wel materiaal.”

Nooit opgeven

‘Een van de eerste projecten na mijn afstuderen, werd een flop. Ik zal nooit vergeten dat Bart Desmyter (oprichter van De Eenhoorn, red.) toen zei: “Je mag nooit opgeven, Claudia.” Sindsdien trek ik het me minder aan als ik eens een scherpe recensie krijg en vrees ik niet meer dat er geen volgende opdracht meer zal komen. Dat wil ik ook aan Kato meegeven: geloof erin en blijf jezelf. Er zijn trends in ons vak, maar daar hoef je niet in mee te gaan. Het is ook waaraan Vincent Van Gogh me herinnert via een ingekaderd citaat in mijn atelier: Normality is a paved road: it’s comfortable to walk on, but no flowers grow on it.’

REEKS: In het atelier

Hoe ziet de werkruimte van illustratoren eruit? Wat zijn hun rituelen, talismannen en eigenaardigheden? Waaruit putten ze inspiratie en hoe komen ze tot hun beste werk? Journaliste Katrien Steyaert mag binnenkijken in hun ateliers en in hun creatieve geesten. Michiel Devijver maakt er foto’s bij.