De voorleesboekenkast van Abigail Abraham
In de reeks ‘de voorleesboekenkast’ gaan we op bezoek bij enthousiaste voorlezers en hun kinderen. Wat zijn hun favoriete voorleesboeken? Hoe ziet hun voorleesritueel eruit? In deze aflevering duiken wij in de voorleesboekenkast van actrice Abigail Abraham en haar dochter van bijna drie.
door Katrien Elen
‘Mijn dochter is helemaal gek op lezen. Het is het eerste wat ze vraagt als ze wakker wordt: ‘boekje lezen?’ En als ik tijdens de dag nog maar durf te gaan zitten, kruipt ze met een boekje op mijn schoot. Ik vind het heerlijk dat ze zo graag voorgelezen wordt en probeer daar zoveel mogelijk op in te gaan. We hebben nu wel de afspraak dat ik een verhaal maximaal drie keer na elkaar voorlees. Anders wil ze dat ik blijf lezen.’ (lacht)
‘Als ik eens geen tijd heb, moedig ik haar aan om zelf te lezen. Sinds kort merk ik dat ze dat ook echt probeert. Dan neemt ze een boek en vertelt ze hardop wat ze nog weet. Dat is heel schattig om te zien. Ik voel dat ze niet kan wachten om zelf te kunnen lezen en te kunnen ontcijferen wat er geschreven staat. Sinds ze is geboren, wil ze groot zijn. Omdat ze momenteel gefascineerd is door het alfabet heb ik ABC ga je mee? van Joost Roelofsz meegenomen uit de kringwinkel, een mooi geïllustreerd boek met op elke pagina woordjes die met dezelfde letter beginnen. Dat trekt haar heel erg aan.’
‘Hoe het komt dat mijn dochter zo dol is op boekjes? Ik denk dat mijn enthousiasme gewoon aanstekelijk is. Ik kon eerlijk gezegd niet wachten om ermee te beginnen. Ik ben al gestart met voorlezen toen ze nog in mijn buik zat. Omdat ze een heel wakkere en nieuwsgierige baby was, ben ik daar na de geboorte snel mee verdergegaan. Sindsdien is het nooit gestopt.’
Engels leren
‘Ik ben tweetalig opgevoed. Met mijn moeder sprak ik Nederlands, met mijn papa Engels. Ik wilde mijn dochter dat ook meegeven, maar ik wilde het niet zo strikt aanpakken en alleen maar Engels met haar spreken. Zo ben ik op het idee gekomen om in het Engels voor te lezen. Ook de gesprekjes rond boeken voeren we in het Engels. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, we krijgen soms Nederlandstalige boekjes cadeau of halen ze uit de bib, maar meestal lezen we in het Engels.’
“Boekjes zijn een handig hulpmiddel om spelenderwijs een taal te leren. Met de prentjes erbij is het niet zo moeilijk om een vreemde taal te begrijpen.”
‘Ik merk dat ze het Engels goed oppikt. Boekjes zijn sowieso een handig hulpmiddel om spelenderwijs een taal te leren. Met de prentjes erbij is het niet zo moeilijk om een vreemde taal te begrijpen. We zijn begonnen met dingen aan te wijzen en te benoemen, maar intussen begrijpt ze alles wat ik vertel. Daarnaast spreekt ze Engels met haar opa en met een deel van de familie die Engelstalig is. Dat helpt ook uiteraard.’
On repeat
‘Mijn dochter heeft periodes dat ze één boek de hele tijd opnieuw wil lezen. Deze zomer was dat het boekje over het alfabet. Dat had als voordeel dat ik maar twee boekjes voor haar mee had op vakantie. Ook al wil ze veel voorgelezen worden, dat was voldoende.’
‘Ik heb er zelf geen moeite mee om telkens hetzelfde verhaal voor te lezen. Ik zie het als spelen - een theatervoorstelling is ook altijd hetzelfde - en maak er een heel project van. Zo doe ik al eens een ander accent of experimenteer ik met stemmetjes. De slissende slang uit I want my hat back van Jon Klassen vind ik een heel leuk personage om te doen. Net als de heks in Platvoetje van Ingrid en Dieter Schubert, een boek dat nog dateert uit mijn eigen kindertijd. Andere keren begin ik in het midden van een verhaal om te testen of ze het doorheeft. Of ik laat haar mijn woorden aanvullen. Ik moet wel toegeven, ik ben een geduldige ouder. (lacht) Mijn vriend heeft meer moeite met altijd hetzelfde boek. Maar ik vind het oprecht leuk. Ik merk ook gewoon dat zij daar enorm veel deugd van heeft en dat ze er veel van leert: woordenschat, verbeelding, maar ook empathie naar personages en mensen toe.’
Overal boeken
‘Die kinderboeken staan dan ook overal in huis: in de woonkamer, in haar slaapkamer, op de piano, in het toilet. We zijn nog niet zo lang verhuisd, de meeste boeken liggen op stapeltjes op de grond. We moeten dringend rekjes installeren, en we zullen ervoor zorgen dat ze er zelf bij kan.’
‘Die kinderboeken staan dan ook overal in huis: in de woonkamer, in haar slaapkamer, op de piano, in het toilet. We zijn nog niet zo lang verhuisd, de meeste boeken liggen op stapeltjes op de grond. We moeten dringend rekjes installeren, en we zullen ervoor zorgen dat ze er zelf bij kan.’
Verhalen om je in te herkennen
‘Dat ik zo graag voorlees, heb ik zeker van mijn mama. In mijn kindertijd deed zij dat ook met veel toewijding. Ik vind het zalig om te zien hoe zij nu mijn dochter voorleest, het zorgt meteen voor flashbacks naar vroeger. Als oma heeft ze er natuurlijk ook alle tijd van de wereld voor. Bij haar geldt de regel van drie keer hetzelfde boekje niet.’ (lacht)
‘Ondanks die warme herinneringen heb ik lang niet gelezen. We zijn thuis met vier kinderen, iedereen was een boekenwurm, behalve ik. Daar werd altijd mee gelachen. Toen ik eens van kot verhuisde, telde mijn bibliotheek welgeteld drie boeken. Maar rond mijn twintigste dacht ik: misschien moet ik toch eens aan de klassiekers beginnen. Toen ik tot de vaststelling kwam dat die allemaal zijn geschreven door witte schrijvers, ben ik op zoek gegaan naar auteurs en boeken waarin ik mezelf meer kon herkennen. Zo ben ik mijn bibliotheek gaan diversifiëren. Sindsdien ben ik niet meer gestopt met lezen.’
‘Omdat ik die ervaring lang heb gemist, let ik erop dat mijn dochter zich wel kan herkennen in de boeken die ik voorlees. Zo moeilijk is dat vandaag niet meer. Zeker in het Engels heb je een groot aanbod aan boeken met personages van kleur, maar ook in Nederlandstalige kinderboeken zie je steeds meer diversiteit. Inspiratie vind ik online bij Cargo Confetti, een platform voor inclusieve kinderboeken. En verder probeer ik, als ik ergens kom, mooie boekhandels op te zoeken.’
‘Sommige van die inclusieve kinderboeken hier in huis gaan over thema’s als discriminatie - ik denk aan Brown Boy Joy van Dalilla Hermans - of over het eigenzinnige karakter van afro haar - Hair love van Matthew Cherry is een favoriet. In andere boekjes doen personages met diverse huidskleuren mee, maar is het geen thema. Aron en de aardappel van Josh Lacey gaat bijvoorbeeld over een kindje dat een huisdier wil. Zijn mama is wit en zijn papa zwart, maar daar wordt verder niets over gezegd.’
‘Hoewel ik als twintiger het gevoel had dat ik me als kind niet had kunnen herkennen in de boekjes thuis, heb ik -toen ik recent door mijn kinderboeken ging- beseft dat mijn mama wel haar best heeft gedaan. We hadden familie in Brooklyn. Zij stuurden af en toe boeken op. Maar hier in België was het niet evident om aan inclusieve boekjes te geraken. De meeste personages waren wit, en als er toch eens mensen met een andere huidskleur te zien waren, werden die heel stereotiep afgebeeld. Dat was niet fijn. Weet je dat ik me heel lang elk personage heb ingebeeld als een wit persoon. Zelfs als ik auteurs van kleur las, maakte ik elk personage in mijn hoofd wit. Dat was “normaal”. Precies daarom lees ik vandaag zo graag van en over mensen van kleur. Zo kan ik mezelf herprogrammeren.’
‘Herkenning is overigens voor iedereen belangrijk. Mijn mama heeft me er al eens op gewezen dat oma’s in kinderboeken altijd van die stokoude vrouwtjes zijn, vrouwen met een stok en een dotje op hun hoofd die steevast taart staan te bakken. Zelfs in de coolste kinderboeken worden ze zo afgebeeld. Mijn mama kan zich daar niet in herkennen. Ze voelt zich beledigd als ze zo’n illustratie ziet en mijn dochter toch “oma” zegt. Ze heeft gelijk. Van stereotypen wordt niemand blij.’
VIER TIPS VAN ABIGAIL
- Waar is de taart van Thé Tjong-Khing: ‘Een boek zonder tekst en een van de eerste boeken waaruit ik heb voorgelezen. In het begin benoemden we wat er te zien was, later werd het verhaal belangrijker. Ik vind het fantastisch hoeveel lagen er in dat boek zitten.’
- Hooves and hands van Rosie Haine: ‘Wat zou er gebeuren als jij een paard zou zijn, of half paard en half mens? En wat als een paard zich zou verkleden als mens? Het zijn zulke vragen die worden gesteld in dit ongelofelijk mooie en tegelijk absurde boek over de relatie tussen mensen en paarden, maar ook over ons zelfbeeld. Het sluit bovendien heel goed aan bij de fantasiewereld van kinderen.’
- Queen Nikkolah viert feest van Zarissa Windzak: ‘Het kind in mij wordt heel blij van dit alternatieve Sinterklaasverhaal.’
- De reeks If I had a…crocodile/dinosaur/polar bear… van Gabby Dawnay : ‘Heel toffe, absurde boekjes over een meisje dat nu eens dinosaurus en dan weer een krokodil als huisdier heeft en daar allerlei gekke dingen mee beleeft.’
REEKS: De voorleesboekenkast
In de reeks 'De voorleesboekenkast' gaan we op bezoek bij enthousiaste voorlezers en hun kinderen. Wat zijn hun favoriete voorleesboeken? Hoe ziet hun voorleesritueel eruit?
