De leeswereld van Rozan Van Overschelde
Lezen is denken met andermans hoofd’, zei Schopenhauer. Maar wat zoeken we in dat andere hoofd? Is het rust, verstrooiing, kennis? Dit is Leeswereld, een interviewreeks over de rol van lezen, over schoonheid, over taal. Deze aflevering: Rozan Van Overschelde.
door Matthias M.R. Declercq
‘Dit is echt zoooooo goed!’, zegt Rozan. Ze is op bezoek bij opa en oma en heeft haar lievelingsboeken meegebracht. Die liggen op tafel en doen denken aan schoolschriften. I ♥ Liv lees je, scènes uit het leven van een chaoot, maar chaoot is doorstreept en vervangen door Liv. ‘Zij zit in het eerste middelbaar’, zegt Rozan. ‘Net als ik. Sinds september volg ik kunstonderwijs in Athena Pottelberg in Kortrijk.’ Van de zeventien leerlingen zijn er maar twee meisjes, waaronder Rozan Vanoverschelde. Iedere dag reist ze met de trein vanuit Amougies, nabij Kluisbergen, net over de taalgrens, naar Kortrijk en altijd heeft ze een boek bij. Sinds ze onlangs de eerste drie delen van I ♥ Liv cadeau kreeg voor haar verjaardag leeft Rozan een leven in spiegelbeeld. ‘Ik ben precies zélf Liv’, zegt ze, ‘het is zo herkenbaar wat haar overkomt. Het is precies mijn eigen leven, maar dan in boekvorm.’
“Ik ben precies zélf Liv. Het is zo herkenbaar wat haar overkomt.”
Puistzilla’s
De Nederlandse jeugdauteur Marlies Slegers bracht de zesdelige Liv-reeks vanaf 2012 op de markt. Ongewild is de cover van het eerste boek exemplarisch voor de technologische versnelling waarin we ons bevinden. Daarop zie je een telefoon met scherm en daaronder een volledig klavier: een Blackberry, intussen verveld tot een weetje op een schoolquiz. De rest van de cover heeft het voorbije decennium overleefd, want ook al is de invloed van de technologie erg groot, jonge meisjes als Rozan grinniken gelukkig nog bij het onderschrift van een kussend koppeltje -Zoenologie lessen 1-13- of bij de definitie van het leven:
leeftijd x blunders die je begaat
(2 x aantal puisten) + (aantal problemen : oplossingen²)
Rozan: ‘Liv leidt een puberleven, net als ik, al kan ik niet goed uitleggen wat dat precies is. Ze is veel bezig met haar uiterlijk, met mode, er zijn veel jongens die verliefd zijn op haar en er is wel wat drama in haar leven. Oh, en haar kamer is altijd heel rommelig, net als die van mij.’
Marlies Slegers begeeft zich op het snijpunt tussen het einde van de lagere- en het begin van de middelbare school. Een tijd van verwarring, van uitdaging ook en in dit geval van puistzilla’s, nepberry’s, musthaves en bad hair days. ‘Liv woont samen met haar zus Jazz bij haar mama. Die heeft een vriend, maar dat is niet de vader van de zussen. Die heeft Liv al sinds haar twee jaar niet meer gezien. Wanneer ze het adres vindt van haar biologische vader, gaat ze naar hem op zoek. In de andere boeken (Eerste hulp bij een huwelijksaanzoek, Scènes uit het leven met 3 vaders, Bekentenissen van een professionele puber, I love me en #♥yourself, red.) ontdekt ze dat haar biologische vader haar mama verliet omdat hij op een man verliefd was geworden. Haar zus Jazz wil niks met hem te maken hebben, ze is superkwaad op hem, maar Liv begrijpt het wel. Ik eigenlijk ook. Later wordt Jazz ook wel nieuwsgierig naar wie haar biologische papa is en gaat Liv zelfs op reis met hem naar Spanje. Daar drinkt ze per ongeluk wodka. (lacht) Ze dacht dat het frisdrank was! Haar mama is dan ook zwanger van haar nieuwe vriend, en dan komen er nog een heleboel ruzies en problemen met vriendinnen bij. Dat klinkt allemaal heel heftig, maar het is superleuk om te lezen. Ik moet veel lachen om Liv, ze is echt supercool. Over vliegende schotels lees ik niet graag, maar dus wel over dingen die me zelf ook zouden overkomen. Je leert daar veel van. Op mijn vorige school, in het zesde leerjaar, waren veel ouders van leerlingen uit mijn klas uit elkaar, net als bij Liv. Door er over te lezen weet je hoe dat voelt.’
Verdwijnen
‘Ik lees zo graag omdat je zelf kan fantaseren. Daarom houd ik niet van prenten in een boek, want die komen niet altijd overeen met hoe je denkt dat een personage eruitziet. Ik weet ook niet goed meer hoe die hobby is ontstaan. Af en toe lazen papa (opvoeder) of mama (therapeute) wel voor, al doe ik dat nu vooral zelf voor mijn twee kleine zussen. (lacht) Ik weet wel nog hoe bijzonder het was om plots te kunnen lezen. De wereld ging toen wel open, ja.’
‘Ik las al gauw boeken die bedoeld zijn voor oudere kinderen. In de bibliotheek van Avelgem of Ronse, waar ik met mijn papa, mama, broer en twee zussen soms naartoe ga, vond ik de boeken van Harry Potter. Hoewel ik liever lees over echte dingen, vond ik de magie wel leuk, al was het een beetje te spannend voor mij met al die schurken zoals Voldemort. Twilight heb ik ook gelezen, maar ik had eerst al de films gezien, wat stom is, want dan weet je al hoe iedereen er uitziet. Harry Potter heb ik waarschijnlijk al vijf keer gelezen, zelfs een keer in het Engels, maar dat was nog een klein beetje te moeilijk. Lezen is gewoon het leukste wat er is. Je kan in je eigen wereld verdwijnen en lachen om dingen die je in het echte leven ook al eens hebt meegemaakt. Misschien heb ik in mijn leven al duizend boeken gelezen, allemaal uit de bibliotheek. Daar heb ik de hele reeks van De Zoete Tovenaars gevonden en moest een keer huilen toen de opa van een personage stierf. Je gelooft wat je leest, hé.’
Telefoon
Rozan is twaalf jaar en heeft sinds kort een smartphone. Thuis in Amougies zijn er regels opgesteld: er is een schermtijd van anderhalf uur per dag toegestaan. ‘Maar soms is dat vier uur, want ik ken de code’, lacht Rozan. ‘Al haal ik die tijd ’s avonds in door in mijn bed een boek te lezen. Bij mijn vriendinnen, die niet lezen, is de schermtijd misschien wel acht uur per dag of zo. Maar het is wel zo dat ik minder lees sinds ik een telefoon heb. Niet dat lezen plots minder cool zou zijn, maar het is moeilijk om van de telefoon af te blijven. Al lees ik soms boeken op mijn telefoon, zoals de reeks van 100%Coco. Tijdens de vakanties lees ik wel nog ontzettend veel, en als ik klaar ben met schoolwerk in de studiezaal, dan lees ik ook een boek. En ik ga dat blijven doen!’
“Het is wel zo dat ik minder lees sinds ik een telefoon heb. Niet dat lezen plots minder cool zou zijn, maar het is moeilijk om van de telefoon af te blijven. Al lees ik soms boeken op mijn telefoon, zoals de reeks van '100%Coco'. ”
