De leeswereld van Kamiel De Bruyne
'Lezen is denken met andermans hoofd’, zei Schopenhauer. Maar wat zoeken we in dat andere hoofd? Is het rust, verstrooiing, kennis? Dit is Leeswereld, een interviewreeks over de rol van lezen, over schoonheid, over taal. Deze aflevering: Kamiel De Bruyne, kinderboeken-, televisie- en online maker en peter van Jeugdboekenmaand 2025.
door Matthias M.R. Declercq
Het eerste wat je ziet bij binnenkomst is een opgezette wasbeer die aan een ballon tegen het plafond hangt. Kijk je wat verder, dan staar je in de ogen van een vos met een feesthoedje op, zie je hoog aan de muur een bord met Amai da’s hoog en besef je dat in de woonkamer van Kamiel De Bruyne niks is wat het lijkt. Kamiel woont in een Wunderkammer die draait rond humor en zelfspot. Maskers, tekeningen, schilderijen en boeken die de draak steken met al wat is. Zoals Scheisse, een boek met alleen maar foto’s van soldaten die hun gevoeg doen. ‘Ik houd van absurditeit’, zegt Kamiel. ‘Niet dat die een donkerte in mij moet verdrijven, zo voelt dat niet. Ik ben een redelijk zondagskind die gewoon heel veel plezier haalt uit alle spullen die je hier ziet.’ ‘This is not a real Van de Velde, but thank you for asking’, staat onderaan een heel grote tekening, schijnbaar in houtskool.
Dat uit de fantasierijke koker van deze man regelmatig vindingrijke ideeën rollen, hoeft geen betoog. Kamiel De Bruyne won een Emmy voor Sorry voor alles, een tv-programma over het leven van een onbekende Vlaming die een maand lang stiekem gevolgd wordt door een peloton verborgen camera’s. Het mag ook niet verbazen dat hij de Nationale Vereniging voor Nutteloze Borden oprichtte, dat hij reist naar vreemde plekken, dat hij al twee jeugdboeken schreef, waaronder Er was misschien eens én dat hij de glanzend nieuwe peter is van de Jeugdboekenmaand.
Catch me
‘Ik kan me eindeloos verliezen in boeken over kunstroven, bankovervallen, fraude, spionage, oplichters… Een groot deel van de boekenkast is daaraan gewijd. Fascinerend om te zien hoe mensen proberen het systeem te slim af te zijn.’ Kamiel neemt er Titanic Thompson (van Kevin Cook) bij, een biografie over een charismatische oplichter uit de negentiende eeuw. Afgaand op de flaptekst reisde Thompson alleen rond met een paar golfclubs, een .45mm revolver en een koffer vol geld. De man is vijf keer getrouwd met vijf verschillende vrouwen die telkens tieners waren op het moment van het huwelijk. Hij won miljoenen door te frauderen. Hij verloor die miljoenen ook telkens. En o ja, Titanic Thompson vermoordde ook vijf mensen. ‘Thompson wedde om veel geld dat hij de schelp van een walnoot over het dak van een huis kon gooien. Daarvoor is zo’n schelp te licht natuurlijk, maar door de binnenkant met metaal te bekleden en die bewuste schelp schijnbaar toevallig op de grond te vinden, kon hij mensen geld aftroggelen. Dit boek doet erg denken aan de film Catch Me If You Can (met Tom Hanks en Leonardo DiCaprio).’
“Ik kan me eindeloos verliezen in boeken over kunstroven, bankovervallen, fraude, spionage, oplichters… Een groot deel van de boekenkast is daaraan gewijd. Fascinerend om te zien hoe mensen proberen het systeem te slim af te zijn.”
‘Een aantal jaar geleden heb ik voor een tv-programma zelf een tijdje beweerd de broer te zijn van Kevin De Bruyne. Dan wandelde ik met veel zelfvertrouwen een voetbalstadion binnen. Maar eerlijk? Ik ben een broekschijter. (lacht) Ik houd me altijd aan de regels, en zoek naar manieren om die regels wat op te rekken.’
Paarden van Hitler
‘Ik sta ook open voor romans. Niet dat ik de zware, echt barokke literaire verhalen lees, veeleer romans die - ik kan het niet laten - aansluiten bij goochelarij, oplichterij, spionage, enzovoort. Ik ben gefascineerd door de Eerste en de Tweede Wereldoorlog, maar dan telkens door zijverhalen. Zoals Het walvistheater van Joanna Quinn, over drie kinderen die opgroeien tijdens het interbellum en een aangespoelde walvis vinden op het strand. Met de botten van de walvis bouwen ze een theatervoorstelling op het strand. All the Light We Cannot See gaat dan weer over een blind meisje die in Parijs schuilt bij een oude man, tijdens de bezetting door de nazi’s. Churchill’s Ministry of Ungentlemanly Warfare, las ik ook, een boek van Giles Milton over de geheime eenheden van het Britse leger die actief waren in heel Europa. Superboeiend boek. Zo drijf ik dan toch weer af naar non-fictie. Natuurlijk heb ik al gelezen over het kraken van Enigma, de code die de Duitsers gebruikten om te communiceren tijdens WOII. Net als De paarden van Hitler van Arthur Brand, over die twee metershoge paarden die Hitler voor de Rijkskanselarij liet zetten en die na de oorlog in een illegaal kunstcircuit terechtkwamen. Brand heeft die teruggevonden en beschrijft op prachtige wijze hoe dat is gegaan.’
Kak
Kamiel De Bruyne leest gemakkelijk zeven boeken door elkaar: een roman, een non-fictieboek over een oplichter, een paar atlassen… Hij goochelt met verhalen, zoals hij vroeger ook doordrongen was van die andere goochelaar: Harry Potter. Voor de première van de laatste Potter-film sliep Kamiel op de stoep in Londen, in de regen, om ’s anderendaags toch een glimp op te vangen van de cast op de rode loper. Hij nam ook deel aan jeugdkampen over Harry Potter en zal het bebrilde jongetje nooit loslaten. Die zette hem aan het lezen.
Al deed de bibliotheek in het Oost-Vlaamse Vinderhoute dat ook. Die stond midden op de speelplaats van de lagere school. Letterlijk: de toegang naar de naschoolse opvang liep door de bibliotheek. Zijn vader nam hem dan weer mee naar musea, zoals het Kasteel van Gaasbeek. Daar zag hij ooit een expo over desserts en las hij dat je vroeger een dure ananas kon huren om je buffet een exotische tint te geven. ‘Misschien heeft dat mijn liefde voor weetjes aangewakkerd’, zegt Kamiel. ‘Weetjes die je makkelijk vindt in atlassen en andere naslagwerken. Daarom lees ik zoveel boeken tegelijk: omdat een paar daarvan uit heel korte stukjes bestaan. Dan lees ik ’s ochtends net voor het vertrek naar het werk - ik ben standaard vijf minuten te vroeg klaar - nog snel een stukje in dit boek bijvoorbeeld: Atlas Obscura. An explorer’s Guide to the World’s Hidden Wonders. Of hier, Atlas van verdwijnende plekken. En lees dat Spanje ooit oorlog voerde tegen Peru om de vogelstront op een paar kleine eilandjes, die blijkbaar zeer geschikte meststof was voor de boeren. Oorlog om kak! Dat is toch een fantastisch weetje?’
