De leeswereld van Aurélie Boffé
'Lezen is denken met andermans hoofd’, zei Schopenhauer. Maar wat zoeken we in dat andere hoofd? Is het rust, verstrooiing, kennis? Dit is Leeswereld, een interviewreeks over de rol van lezen, over schoonheid, over taal. Deze aflevering: Aurélie Boffé, journalist.
door Matthias M.R. Declercq
Een lemma in Van Dale is het niet, maar Leeswereld als woord wordt door iedereen begrepen. Het is een intieme wereld geschapen door de lezer, een persoonlijk universum waarin de verhalen het denken en doen van de lezer mee vormgeven. Een wereld die bovendien onbewust verandert na het lezen van elk mogelijk boek. De Leeswereld van Aurélie Boffé, nieuwsanker bij VRT, legt meteen veel bloot. Uit de lijst aan boeken die ze op voorhand bezorgt, spreekt een zin voor avontuur, een interesse in het onbekende. Toni Morisson, Elif Shafak, Aya Sabi, Khalled Hosseini, Stephen Fry, John Steinbeck, Isabel Allende, Gabriel García Márquez, Hanya Yanagihara, Ocean Vuong, Louisa May Alcott en Chimamanda Ngozi Adichie: dat is van de Verenigde Staten naar Turkije naar Vlaanderen naar Afghanistan, Chili, Colombia, Vietnam en Nigeria.
‘Ik wil dat boeken me ‘transporteren’’, zegt Aurélie. ‘Dat ze me wegvoeren van de plek waar ik woon en me een nieuwe wereld intrekken, nieuwe culturen. Niet via non-fictie, dat sluit te veel aan bij mijn werk als journalist, maar via romans. Ik slaag er bijvoorbeeld niet in om Sapiens van Harari uit te lezen. Dan staat fictie toch meer voor ontspanning. Ook al heb ik de boeken van Juli Zeh graag gelezen (die spelen zich in Duitsland af), liever ga ik verder op “reis”. Het mag niet te dichtbij aanvoelen. Daarom lees ik ook niet veel Nederlandstalige auteurs. Met een paar vriendinnen had ik een Excel-pagina waarop we al onze boekentips aanvulden, voorzien van recensies. Die pagina is intussen doodgebloed, maar er staan nog altijd veel Vlaamse auteurs op die ik niet gelezen heb. Zoals Stefan Hertmans en Oorlog en terpentijn. Maar Aya Sabi dus wel. Hoe zij drie Marokkaanse generaties vrouwen samenbrengt in Half leven is heel interessant. Je kent de personages niet, maar ervaart wel de privésfeer en de binnenkant van een cultuur.’
Cyprus
Een centrale pion in de Leeswereld van Aurélie is Elif Shafak. De Turks-Britse bestsellerauteur verblijft in een zelfgekozen ballingschap in Londen nadat ze in 2006 frontaal clashte met het regime van president Erdogan. In De bastaard van Istanbul belicht Shafak de Armeense genocide, waarin het gerecht een belediging van de Turkse eer zag. Ultranationalisten gingen de straat op en bespuugden foto’s van Shafak, verscheurden die en nooit zou haar leven nog hetzelfde zijn. ‘Dat boek geeft goed waar waarom ik zo graag lees’, zegt Aurélie. ‘Ook al lees ik vooral fictie, romans mogen best wel realistisch zijn. Ook hard, rauw, zoals De bastaard van Istanbul. Ik leerde bij over de Armeense genocide, leerde Turkije op een andere manier kennen en kon tegelijk ook ontspannen door het lezen an sich. Het eiland van de verdwenen bomen speelt zich af op Cyprus, waar in de jaren zeventig een burgeroorlog uitbrak tussen Turkse Cyprioten en Griekse Cyprioten. Fascinerend boek. Tijdens het lezen zocht ik online de gebombardeerde hotels op waar Shafak over schrijft, zag foto’s van de huidige toestand. Ik houd niet per se van tragiek, maar ga die ook niet uit de weg. Ik lees om op een ontspannende manier bij te leren, ook over harde conflicten. Overdag werk ik op de redactie met de droge feiten, ’s avonds wil ik me eerder identificeren met personages, ook als die in heel moeilijke omstandigheden terecht komen.’
“Ook al lees ik vooral fictie, romans mogen best wel realistisch zijn. Ook hard, rauw, zoals 'De bastaard van Istanbul' van Elif Shafak. Ik leerde bij over de Armeense genocide, leerde Turkije op een andere manier kennen en kon tegelijk ook ontspannen door het lezen an sich. ”
Engels
Aurélie Boffé is een polyglot. Ze groeide op in een meertalig gezin -spreekt Frans met haar vader en Nederlands met haar moeder- en studeerde toegepaste taalkunde: Engels en Spaans. Afgezien van het Nederlands open je met die drie andere talen grote delen van de wereld. ‘Ik probeer altijd in de oorspronkelijke taal te lezen. Zo las ik La ciudad de las bestias van Isabel Allende in het Spaans, net als El amor en los tiempos del cólera van Márquez. Mijn Spaans is verre van perfect en al is het soms worstelen om het te lezen, je krijgt wel de eerste ervaring mee, de oorspronkelijke taal. De taal waarin ik het liefst lees is Engels. Die heb ik niet nodig als ik naar de supermarkt of naar het werk ga, en die spreek ik ook thuis niet. Engels is voor mij echt de Hollywoodtaal, die van films, series en romans.’
Cédric
‘Hoe mijn Leeswereld is ontstaan, daar kan ik de vinger niet op leggen. Een echte leescultuur was er niet thuis. Mijn vader, een bankier, is begaan met klassieke muziek en al las mijn moeder, communicatiespecialiste, wel af en toe, het is niet zo dat we wekelijks naar de bibliotheek gingen in Overijse. Ik ben nu wel in een schoonfamilie beland waar heel veel wordt gelezen.
In eerste instantie ben ik opgegroeid met strips. Ik was gek op Kiekeboe en Cédric. Duet met valse noten (het debuut van Bart Moeyaert) is het eerste jeugdboek dat ik echt stuk gelezen heb, samen met alle boeken van Dirk Bracke. De opkomst van technologieën als spelconsoles (Nintendo) en smartphones hebben het lezen wat afgeremd, maar ik ben nooit afgehaakt. Nooit heb ik lezen gehaat. Rond mijn zestiende begreep ik dat een boek minstens even fascinerend was als een film. Wellicht heeft de leeslijst op school me geholpen terug te lezen. Ik herinner me The Help van Kathryn Stockett en Water for Elephants van Sara Gruen, waarna ik ook aan de universiteit bleef lezen en evolueerde tot de lezer die ik nu ben. Aanvankelijk was ik trouwens van plan om te alterneren tussen vrouwelijke en mannelijke schrijvers. Maar ter voorbereiding op dit gesprek scrolde ik door mijn leesgeschiedenis op Goodreads en constateerde dat de laatste vijftien boeken die ik las allemaal geschreven zijn door vrouwen. Hah! Onbewust neig ik blijkbaar meer naar vrouwen.’
“'Duet met valse noten' van Bart Moeyaert is het eerste jeugdboek dat ik echt stuk gelezen heb, samen met alle boeken van Dirk Bracke. Nooit heb ik lezen gehaat.”
REEKS: Leeswereld
‘Lezen is denken met andermans hoofd’, zei Schopenhauer. Maar wat zoeken we in dat andere hoofd? Is het rust, verstrooiing, kennis? Dit is Leeswereld, een interviewreeks van Matthias M.R. Declercq over de rol van lezen, over schoonheid, over taal.
