In het atelier van Shamisa Debroey

‘Naar elk van mijn ateliers sleurde ik al het portret mee dat mijn opa van mij maakte toen ik een jaar was. Hij was de enige in mijn familie die creatief was en mij daarin stimuleerde. Zijn schilderijtje herinnert me eraan dat hij trots zou zijn. Ik heb ook graag foto’s en werk van mijn vrienden rond me. Een grappig piemelfiguurtje van Wide Vercnocke bijvoorbeeld. Hij behoort tot een groepje van generatiegenoten met wie we graag gaan tekenen op café, gewoon op bierviltjes. Het houdt onze hersenen wakker. We voelen geen schroom om elkaar tips and tricks te vragen en we geven opdrachten aan elkaar door.’

‘Als tekenaar ben je een loner. Die eenzaamheid is nodig voor je productie. Twee keer probeerde ik een atelier buitenshuis te hebben, maar het idee dat mensen zomaar konden binnen lopen, zat in de weg. Mijn huisgenoot komt nu ook nooit boven in mijn atelier. Dit is mijn plek. Het is echt het beste atelier dat ik al had, alleen al door het licht. Dat geeft me energie om lang door te gaan. Ik ben hier ook oké dankzij Nietzsche, mijn kat. Ik ben een kattenmens, net zoals veel bekende kunstenaars. Ik noem al mijn huisdieren naar filosofen en psychologen, die fascineren mij. Met Nietzsche is het sowieso tof babbelen.’

‘De beste werkdagen beginnen een beetje lui: ontbijten tot vlak voor de middag, een beetje YouTube kijken. Daar luister ik naar mensen met opinies, zo blijf ik bewust. Ik voed me ook met graphic novels en literatuur. Onlangs las ik de fantastische roman Normale mensen van Sally Rooney. Net als zij wil ik zonder poespas toch diepgang bieden. Die echtheid bereik ik onder andere via stream of consciousness. Ik gebruikte de techniek laatst nog voor Meisjes, de graphic novel waaraan ik momenteel werk. Ik schreef alles op wat in mijn geest kwam, haalde eruit wat ik emotioneel interessant vond en bouwde daarmee een draaiboek.’

‘Ik heb besloten dat mijn werk een reflectie van de maatschappij moet zijn, dat ik mensen moet tonen die net als ik van een andere afkomst zijn (Shamisa’s vader komt uit Zimbabwe, red.). In Meisjes zit opnieuw niet toevallig een personage dat op mij lijkt. Ik doe dat terloops, zodat de hersenen van kijkers het onbewust registreren en zo hopelijk normaal gaan vinden. Ik doe het uit persoonlijke noodzaak, maar ook om het voor anderen beter te maken. Herkenbaarheid is voor mij dus een heel belangrijk ingrediënt van een goede tekening, net als visuele knipogen – voor wie iets dieper kijkt – goed lijnwerk en kleur.’

‘Met mijn beste vriendin Charlotte Dumortier deel ik het collectiefje YumYum waarbinnen we visueel experimenteren, bijvoorbeeld door papier aan elkaar door te geven. Daarnaast blijf ik graag bij technieken die ik goed beheers, zoals aquarel met lijnwerk combineren. Aquarel geeft zulke leuke, felle kleuren. Er kan voor mij nooit genoeg kleur zijn, niet in boeken en niet in mensen. Over de keuze van tinten denk ik niet lang na, ik kies ze op buikgevoel. Als ik me later realiseer dat ik ze toch niet mooi vind, begin ik gewoon opnieuw, zelfs al moet ik daardoor vlak voor de deadline nog 100 pagina’s aanpassen.’

‘Als tiener dacht ik dat ik muzikante zou worden. De altsax was de liefde van mijn leven. Maar tekenen pakte me uiteindelijk nog meer: je raakt ermee aan iets menselijks, je kunt ermee communiceren en dat kan zelfs met iets heel kleins. Dat besefte ik toen ik Randall Casaer bezig zag, een hele slimme mens die relaxed en met bakken talent tekent. Hij was een tijdje mijn mentor. Ik ben graag onder de indruk van anderen, dat geeft me een drive om beter te doen. Daarom ga ik vaak naar musea en tentoonstellingen. Dan zie ik wat er in het wereldje leeft en leer ik soms mensen met dezelfde interesse kennen.’

‘Er was een tijd dat ik naar Kanye West luisterde en alles lukte wat ik probeerde. Tot ik er een degout van kreeg en alleen nog klassieke muziek wilde horen. Waarna ik die weer beu raakte en er een punkperiode aanbrak. Elk genre brengt me in een andere mood, waardoor ik nieuwe dingen maak. Tegelijk houden mijn Spotify-lijstjes me warm. De laatste tijd ben ik echt fan van Lizzo, een curvy bruine vrouw zoals ik. Als feministe straalt ze girl power uit waardoor ik er telkens weer tegenaan kan. Ik heb ook een liefde voor podcasts, met horrorverhalen bijvoorbeeld. Dat past bij mijn obsessie met seriemoordenaars.’ (lacht)

‘De angst om te mislukken ebt stilaan weg. Ik ben wel nog bang dat mijn werk niet meer mooi of relevant zou zijn. Ik houd daarover vaak innerlijke debatten met mezelf, maar ik vraag zelden raad aan anderen. Het werkt gewoon het best als ik een tekening laat rusten, zoals een taartje dat moet afkoelen. De volgende ochtend kijk ik er met nieuwe ogen naar. Vind ik ze dan niet meer mooi, dan gooi ik ze weg. Vind ik ze nog beter dan de dag ervoor, dan blijft ze. Als iets echt goed lukt, als ik erin slaag om door hard afzien van niets iets te maken, dan komen er even veel endorfines vrij als bij een runner’s high.’

‘Het duurste dat ik ooit kocht, is een verzameling portfolioboekjes van Andy Warhol. Ik ben voorzichtig dat er geen duimvlekken in komen zoals in de meeste van mijn boeken. Dat komt omdat ik ze naast mijn computer durf te leggen terwijl ik bezig ben. Voor Meisjes voel ik me geïnspireerd door het werk van Jillian Tamaki, een Canadees-Amerikaanse, en Matisse. Het uitgepuurde van zijn zwart-wit-gezichten wil ik in mijn boeken. Die mogen ruwer zijn dan werk voor klanten, die het vaak afgelijnder willen. Ik hou van allebei: de opdrachten, die trouwens mijn grafische techniek enorm verbeterden, én de charme van nadenkend, eigen werk.’

‘Echt droevig zijn leidt bij mij soms tot het mooiste werk. Sinds Verdwaald (haar debuut uit 2013, red.) weet ik dat. Door over moeilijke emoties te tekenen, help ik niet alleen mezelf, maar ook anderen. Dat merk ik aan de reacties. Zo had ik nog niet zo lang geleden liefdesverdriet en startte ik van daaruit op Instagram de reeks ‘Please Reply’. Ik tekende iets, volgers reageerden en ik tekende daar weer iets over. Ik vind het heel aangenaam als mijn werk als een echo naar mij terugkaatst. Het helpt mij vooruit. Ik moet technisch niet de beste tekenaar van Vlaanderen worden, ik wil gewoon dat wat ik doe verbindend werkt.’