In het atelier van Mattias De Leeuw

'Toen we dit huis vorige winter kochten, heb ik eerst en vooral mijn atelier klaargemaakt. Ik had zes jaar lang een gezellige, kleurrijke kamer gehuurd bij vrienden, maar was nu toe aan thuis kunnen werken. Hier heb ik een eigen ruimte op de eerste verdieping met veel licht. Alles moest wit zijn, zelfs de houten vloer heb ik wit geverfd. Dat straalt rust uit. Alleen voor de deur maakte ik een uitzondering. Die kon niet anders dan vermiljoen zijn. Dat levendige, energieke rood is al van kindsbeen af mijn lievelingskleur. Misschien matcht het met mijn optimistische aard, ik weet het niet. Het sluipt in elk geval in al mijn boeken.'

'Mijn vorige atelier lag in een woonbuurt waar overdag weinig gebeurde, terwijl hier veel mensen voorbijkomen: studenten van de academie om de hoek of bewoners van de sociale woningen aan de overkant van de straat. Tegelijk is het hier zo rustig dat het voelt alsof ik op vakantie ben. Soms ga ik tijdens mijn pauze met een koffie op de dorpel zitten. De beste koffie is die uit mijn Bialetti. Als ik er ’s morgens zo eentje drink, hoef ik tot de middag niet bij te tanken. Wat een bom!'

'Ik ben nogal ongeduldig van aard, maar op tekenvlak is dat de laatste jaren hard veranderd. Vroeger besteedde ik maximaal een halve dag aan een tekening. Ik werkte instant en zonder retouches. Bij een toevallige verfstreek dacht ik gemakkelijk: 'Hé, dat zou een tof plantje kunnen zijn' en ik liet hem staan. Die openheid zit er vandaag nog altijd in, maar ik denk veel meer na over wat ik precies wil vertellen en hoe ik dan mijn beeld moet opbouwen. Zeker in de tekstloze boeken die ik graag maak, moet je de lezers meepakken en hen een duidelijk verhaal bieden. Sinds kort werk ik twee à drie dagen aan een tekening en ik merk dat die focus loont.'

'Ik ben zeker geen ochtendmens, eerder een diesel. Ik probeer altijd rond negen uur in mijn atelier te zijn, waar ik wat begin te mailen en te prullen, maar tegen dat ik aan het tekenen ben, is het vaak al tien uur of later. Ik voel de tijdsdruk zo hoog worden dat ik niet anders kan dan aan de slag te gaan. Meestal stop ik tegen de avond. Ik vind het minder plezant werken als het buiten donker is en ik heb graag een normaal sociaal leven. Behalve in de weken voor een grote boek-deadline houd ik ook de weekends vrij. Ik leg daarbuiten discipline genoeg aan de dag, vind ik.'

'Als ik aan het ontwerpen ben of broed op een compositie moet het stil zijn rond mij, maar als ik beelden inkleur of samenstel, luister ik graag naar muziek. Die schept veel sfeer. Toen ik bezig was met Circusnacht draaide ik vaak de platen van Gustavo Santaolalla, een Argentijnse componist die onder andere de soundtrack van Brokeback Mountain schreef. Prachtig. De muziek speelt ook in de voorstelling die ik van Circusnacht maakte. Ik voel de balans en het ritme ervan ondertussen zo goed aan dat ik de laatste streep van mijn live-tekeningen zet precies op het moment dat de laatste noten weerklinken. Maar ik hou ook erg van wat ik 'bosmuziek' noem, genre First Aid Kit, en van poppy dansplaten. Zeker na een hele dag intensief tekenen zet ik graag een stevige bonkschijf op en dans ik door mijn atelier.'

'Ik vind het zalig om hele dagen door te werken als ik diep in een boek verzonken ben. Ik word dan voortgedreven door het verlangen om mooie dingen te maken. De opstart van een nieuw project kan veel frustrerender zijn, bijvoorbeeld omdat het me ontbreekt aan ideeën of ik vruchteloos zit te schetsen en te zoeken. Gelukkig ben ik al iets zelfzekerder geworden dan in het begin van mijn carrière en durf ik erop vertrouwen dat het uiteindelijk altijd goed komt. Opeens voel ik het: de personages staan op punt, ik heb het juiste kleurenpalet te pakken, dit is waar ik naartoe wou. Het is een moment van pure euforie, van weten dat ik daarna een hele wereld ga kunnen scheppen. Ik neem altijd een foto van zo’n doorbraaktekening, niet alleen om er zelf vaak naar te kijken, maar ook om ze te delen met vrienden, zo blij ben ik ermee.'

'Voor elk boek zoek ik naar een nieuwe techniek. Zo houd ik het interessant voor mezelf. Voor een Japans sprookje dat ik mag illustreren experimenteer ik nu bijvoorbeeld met de sumi-e techniek, waarbij je met een penseel en waterachtige, zwarte inkt schildert op rijstpapier. Ik heb eindelijk nog eens tijd gemaakt voor wat ik vroeger vaak op school deed: buiten gaan tekenen. Ik ben in een bos gaan zitten met maar één penseel, één potje water en één potje inkt. Net door die beperkingen ging ik mijn materiaal maximaal benutten. Ik was puur vormelijk en intuïtief bezig en liet het nadenkende dat ik in mijn atelier vaak heb achterwege. Het gaf me weer zin in het pure tekenen. Ik wil het meer doen, maar mijn schuldgevoel zit soms in de weg. Ik kan er toch niet gewoon opuit trekken als mensen verwachten dat ik de dag erop werk inlever? Tegelijk is het belangrijk om de eenzaamheid van de job, die soms zwaar doorweegt, te doorbreken en om mezelf geregeld een nieuwe, creatieve boost te geven. Naar het bos gaan als een cadeautje aan mezelf.'

'Het geeft me altijd een dubbel gevoel als een boek af is. Ik kan er maar moeilijk afstand van doen en ik heb de neiging om op z’n minst twee pagina’s opnieuw te maken. Maar op een gegeven moment moet ik het loslaten. Dan stop ik mijn tekeningen in een grote envelop of ik knutsel er speciaal een kaft voor. Ik vind het een zalig ritueel om erop te schrijven om welk boek het gaat en alles dan weg te brengen. Daarna maak ik mijn bureau proper – alle verf, knipsels, penselen en schetsjes moeten weg om helemaal opnieuw te kunnen beginnen.'

'Uren en dagen alleen zitten tekenen gaat in ups en downs. Ik heb nu een goed tegengewicht gevonden voor de vele uren alleen. Ik doopte dit nieuwe huis 'Tekenfabriek' en geef er cursussen modeltekenen, beginnerstechnieken en Fablab. Daarin experimenteren de deelnemers volop met materialen en vormen, het is een speeltuin voor volwassenen. Door er mee in te vertoeven, krijg ik veel goesting om zelf weer vrijer werk te maken. Er is hier eindelijk ook plaats voor mijn grote etspers. Daar wil ik heel graag nieuwe wegen mee verkennen.'

'Mijn vriend zit niet in het wereldje, maar heeft intussen een getraind oog voor tekeningen. Hij is altijd eerlijk in zijn commentaar en vaak heeft hij gelijk. Een ander klankbord is mijn collega Inge Bogaerts. We bellen elkaar vooral als we het moeilijk hebben. Een cover ontwerpen is bijvoorbeeld lastig omdat zowel de uitgever en de redactie als de schrijver er commentaar op geven. Ik heb dan veel aan de puur artistieke feedback van Inge. Met andere collega's zou ik ook wel willen doorpraten, maar jammer genoeg zijn er weinig gelegenheden. Daarom heb ik het idee opgevat om hier in de Tekenfabriek een brunch voor illustratoren te organiseren. Ik wil dat dit een platform voor hen wordt, een plek waar ze zich thuis voelen en misschien weleens cursussen willen geven.'

'Telkens als ik opkijk van mijn tekentafel zie ik duiven zitten op de vensterbank van mijn overbuurman. Ze zijn goed dik, want hij geeft ze veel te eten. Voor mij vormen ze een soort permanent gezelschap. Ik hou van vogels. Ik teken ze vaak en graag. Vroeger hadden we thuis twee zebravinkjes die ik elke dag hoorde fladderen. Vandaag droom ik er nog altijd van om een grote volière te hebben zodat ik kan werken met constant getjilp op de achtergrond. Maar vogels hebben natuurlijk vrijheid nodig. Daarom hou ik het bij een nagemaakt exemplaar, ooit gekocht in Thailand. Hij zit al jaren op de lamp boven mijn bureau en hoe langer hij blijft, hoe betekenisvoller hij wordt. Tegen wie zou ik anders trouwens kunnen zuchten of zeggen: 'Och manneke, wat heb ik vandaag weer meegemaakt!'