Een dag in het leven van... boekhandelaar Maartje Swillen

9.30 uur - 'Ik arriveer bij Boekarest. Van woensdag tot zaterdag sta ik in de winkel. Dinsdag werk ik van thuis uit. Terwijl ik mijn computer opstart, zet ik alvast een pot thee.'

10.00 uur - 'Om tien uur gaan we open. Op weekdagen is het in de voormiddag meestal vrij rustig. Ik check alvast welke boeken vandaag zullen binnenkomen en doe wat administratie.'

10.30 uur - 'Mijn bestelling van de dag - in totaal zo'n honderd boeken - arriveert. Er zitten niet alleen een paar nieuwe titels bij, maar ook enkele boeken die ik bijbestelde omdat ze de deur uitvliegen. Ik pak alles uit en geef de boeken meteen een plaats in de winkel. Een magazijn hebben we niet, dat is veel te duur. Ik stuur ook een mailtje naar enkele klanten om hen te verwittigen dat het boek dat ze hebben gereserveerd, klaar ligt.'

11.15 uur - 'Ik doorblader een nieuw prentenboek uit de Van klein tot groots-reeks dat net is binnengekomen. In tegenstelling tot wat mensen soms verwachten, lees ik tussen het werken door geen boeken. Daar is er geen tijd voor. Behalve af en toe een prentenboek dus.'

11.30 - 'Ik Zoom met de vertegenwoordiger van een uitgeverij die me het boekenaanbod voor het komende seizoen voorstelt. Op basis daarvan beslis ik welke boeken ik in de winkel haal. Hoewel ik soms nog fouten maak, kan ik na negen jaar ervaring meestal wel correct inschatten welke boeken het goed zullen doen. Sommige vertegenwoordigers die vertrouwd zijn met de winkel, geef ik zelfs carte blanche. Bij anderen kies ik zelf. Sowieso bestel ik altijd in kleine hoeveelheden hoor. Van de meeste kinderboeken bestel ik niet meer dan drie exemplaren. Zes exemplaren is al heel wat. Dan moet het echt wel een veelbelovend prentenboek zijn. Nu, mocht Annet Schaap met een nieuw kinderboek komen, bestel ik er meteen vijftig en bij commerciële successen als De Waanzinnige Boomhut durf ik ook wel doorbestellen.'

12.15 uur - 'Ik plaats een foto van enkele nieuwe boeken op Facebook. Ik ben niet heel erg strategisch of uitgekookt als het op boeken verkopen aankomt, maar sociale media hebben wel veel effect.'

12.45 uur - 'Terwijl ik probeer om iets te eten, word ik onderbroken door de ene na de andere klant. Gelukkig kan ik goed gestoord worden. Ik kan snel switchen tussen mails beantwoorden, een klant te woord staan en een stapel boeken opruimen. Een essentiële kwaliteit voor mijn job.'

14.00 uur - 'De winkel stroomt vol… met vijf klanten. Voorlopig het maximaal aantal personen dat tegelijkertijd in de winkel mag aanwezig zijn. Corona ontneemt me voor een stukje het sociale aspect van mijn job waar ik zo van hou. Ik kan de vertegenwoordigers van de uitgeverijen niet live ontvangen, het aantal klanten is gelimiteerd en ik probeer mijn collega Christine, die op maandag en dinsdag in de winkel staat, zo weinig mogelijk te zien. Mochten we immers allebei besmet raken, dan zouden we echt in de puree zitten. Al ben ik het beu om een mondmasker te dragen en de toonbank na iedere klant te ontsmetten, toch mag ik niet klagen. Ik denk dat veel van de café’s die nu gesloten zijn maar wat graag hun tafeltjes zouden desinfecteren. De hele crisis heeft bovendien geen impact gehad op onze verkoop. De omzetcijfers van februari 2021 en februari 2020 waren identiek en de eerste lockdown hebben we de verkoop voor een stukje kunnen redden door, net als veel boekhandelaars, te leveren met de bakfiets.'

15.00 uur - 'Een opa vraagt om tips voor zijn zesjarige kleinzoon, ik maak een paar feestelijke pakjes en ik help een prille tiener die op zoek is naar een goed ‘paasvakantieboek’. Met de klanten bezig zijn, dat is het leukste deel van mijn job. Veel klanten ken ik na al die jaren ook persoonlijk: ik weet niet alleen wat soort boeken ze graag lezen, maar ook hoe hun kinderen heten en welk beroep ze uitoefenen. Natuurlijk zijn er ook klanten die liefst gerust gelaten worden, maar als boekhandelaar kan ik goed aanvoelen wie advies wil en wie op zijn gemak wil kiezen.'

'Ik stem mijn tips natuurlijk af op de klant, maar er zijn een paar boeken die ik wel heel vaak tip, gewoon omdat ze zo breed inzetbaar zijn. Er is natuurlijk Lampje van Annet Schaap. Zo’n mooi kinderboek ben ik nadien nooit meer tegengekomen, al na drie pagina’s wist ik dat ik goud in mijn handen had. Dat boek heeft ondertussen zoveel prijzen gewonnen dat het zichzelf verkoopt, maar Stukjes hemelsblauw van Sue Durrant, De veger van Jonathan Auxier en Lepelsnijder van Marjolijn Hoff trek ik nog steeds heel vaak uit de kast.'

'Verder doen de klassieke kinderboeken zoals het oeuvre van Astrid Lindgren en de Harry Potter-reeks het ook heel goed, net zoals reeksen als Het leven van een loser. Van dat soort boeken ben ik persoonlijk geen fan, de inhoud is weinig poëtisch, maar ze krijgen kinderen wel aan het lezen. Alleen daarom al verdienen ze een plek.'

16.00 uur - 'De grote drukte lijkt voorbij. Ik geef de planten op de toonbank water, plaats een bestelling voor bladwijzers en draagtassen en maak een boodschappenlijstje op. Ik zeg wel eens dat een boekhandel een extra huishouden is. Het moet er hier altijd deftig bijliggen. Zelfs de vloer oliën - het meest hatelijke klusje ooit - behoort tot mijn takenpakket.'

17.30 uur - 'Bijna alle exemplaren van het nieuwste kinderboek van Charlotte Dematons zijn de deur uit. Ik bestel er snel enkele bij via de website van het Centraal Boekhuis (het distributiecentrum van boeken in het Nederlandstalige taalgebied, red.). Dat gaat heel vlot. Al na twee dagen kan ik nieuwe exemplaren verwachten. Enkel voor Engelse boeken verlopen de leveringen momenteel stroef. De Brexit maakt het uitdagend.'

'Ik check ook even de kassa. 82 boeken verkocht vandaag. Lang niet slecht voor een woensdag. Gemiddeld verkopen we zo’n 100 boeken per dag, met een piek op zaterdag. 16% daarvan zijn kinderboeken. Dat cijfer is al jaren constant, behalve tijdens de eerste lockdown. Toen steeg het aandeel kinderboeken tijdelijk naar 25%.'

18.00 uur - 'Ik sluit de winkel, ruim nog snel op en vertrek naar huis. Ik woon vlakbij de winkel, wat heel fijn is. Mijn stappenteller geeft al meer dan 10.000 stappen aan. Check! Mijn job draagt er zeker toe bij dat ik in goede conditie ben.'

''s Avonds probeer ik om niet te werken. Al is de winkel mijn lievelingsplek, en weet ik zeker dat ik er gezellige avonden zou beleven als ik er regelmatig een boekvoorstelling zou organiseren, toch doe ik dat maar zelden. Alleen als ik er zelf ongelooflijk veel goesting in heb, maak ik een uitzondering. Dat is mijn manier om het leefbaar te houden.'

'Boeken lezen doe ik wel na de uren, maar niet in functie van mijn job. Uiteraard tip ik graag boeken die ik met plezier heb gelezen, maar ik lees ook wel eens boeken waarvan ik weet dat ik ze niet zal verkopen. En ik leg mezelf geen druk op om populaire boeken tegen mijn zin te lezen. Met De waanzinnige boomhut zal je me 's avonds niet zien.'