De voorleesboekenkast van Kim Leysen (Mme Zsazsa)
In de reeks 'De voorleesboekenkast' gaan we op bezoek bij enthousiaste voorlezers en hun kinderen. Wat zijn hun favoriete voorleesboeken? Hoe ziet hun voorleesritueel eruit? In deze aflevering duiken wij in de voorleesboekenkast van Kim Leysen, alias Mme Zsazsa, en haar dochter Toni van 6 en zonen Abel (11) en Jef (15).
door Katrien Elen
'Als ik vroeger droomde van een gezin, beeldde ik me in hoe we na school aan tafel zouden zitten met thee en een koekje. Dat bleek een illusie, maar al mijn verwachtingen rond voorlezen zijn wel uitgekomen. Ik vind het enorm gezellig om samen in de zetel te kruipen met een grappig boek.'
'Ik ben begonnen met voorlezen bij mijn stiefzoon (i.e. de zoon van Kims ex-man). Sindsdien ben ik niet meer gestopt, in tegenstelling tot met knutselen. Daar doe ik wijselijk niet meer aan mee. Momenteel lees ik nog voor aan Toni die net zes is, maar ook Abel van elf komt er vaak nog bijzitten. En hoewel ik Jef het meest heb voorgelezen - hij is mijn oudste dus ik had veel tijd voor hem - heeft hij maar weinig met boeken.'
Voor het slapengaan
'In principe lees ik iedere avond voor tussen het tandenpoetsen en slapen. Het voorleesmoment overslaan leidt gegarandeerd tot gezaag. Soms gebeurt het wel eens dat het al laat is en Toni nog wilt opblijven. Dan laat ik haar kiezen tussen nog even spelen of voorlezen. Ik zal echter nooit dreigen met: 'Als je nu niet gaat slapen, lees ik niet meer voor.' Gaan slapen en voorlezen moeten positieve momenten blijven.'
'Ondertussen zit Toni in het eerste leerjaar. Ze kijkt er naar uit om binnenkort zelf boeken te lezen. Nu doet ze al alsof ze leest. Haar vriendinnen geloven dat ze het al kan, zo overtuigend speelt ze het. Maar in realiteit kent ze nog te weinig letters.'
“Ik zal nooit dreigen met: 'Als je nu niet gaat slapen, lees ik niet meer voor.' Gaan slapen en voorlezen moeten positieve momenten blijven.”
Brolboeken
'Voorlezen aan een zesjarige is heerlijk, maar de tijd van de boekjes om woordjes te leren vind ik gruwelijk. Vaak zijn dat de meest saaie, lelijke boeken. Een uitzondering zijn de kijk- en zoekboeken van Suzanne Rotraut Berner. Die heb ik bijna allemaal.'
'Ik vind het eerlijk gezegd shockerend hoe veel inspiratieloze kinderboeken er bestaan. Soms krijgen we er zo eentje cadeau en dan laat ik die subtiel verdwijnen in de krochten van mijn huis. En ik vind niets zo teleurstellend dan wanneer ik bij vrienden voorstel om voor te lezen en ik alleen uit 'brolboeken' kan kiezen.'
'Thuis hebben we de regel dat ik alleen boeken voorlees die ik ook leuk vind, maar bij de grootouders zit er al eens een Studio 100-verhaal tussen. En ook al kijken we nooit naar K3 op televisie, toch is Toni fan van die boekjes. Nu, als dat haar motiveert om te lezen, dan is het maar zo. Maar ik ben er wel trots op dat ze de namen van de zangeressen niet kent. Abel zit dan weer in een Geronimo Stilton-periode. Ik hoor zelfs dat hij de boekjes aanprijst bij zijn klasgenoten. Hij is dan ook heel trots op zijn foto met Geronimo op de Boekenbeurs. Dat is natuurlijk pure marketing. Nu, als hij er maar plezier in vindt. Ik heb liever dat hij die boeken leest dan helemaal niks.'
Voorlezen tot het pijn doet
'Tijdens de Voorleesweek ga ik ieder jaar voorlezen op de school van mijn kinderen. Dat vind ik zalig om te doen. Vijfentwintig kinderen die even niet bezig zijn met elkaar te porren maar gewoon willen weten hoe het verhaal afloopt… geweldig! Ik breng altijd mijn eigen boeken mee. Vorig jaar had ik voor de klas van Abel ‘Zeven meesterlijke gruwelverhalen’ van Roald Dahl bij. Dat was misschien op het randje. Ik vrees dat sommige meisjes achteraf niet konden slapen.'
'Ik heb vaak keelpijn van het voorlezen. Ik leef me dan ook helemaal uit met de meest zotte stemmetjes. Als ik achteraf hees ben, denk ik wel eens: 'Dat had ik misschien niet moeten doen.' Soms begin ik ook met een stemmetje voor te lezen en voel ik al snel: 'Dit ga ik nooit volhouden tot het einde'. Een tof boek om met stemmetjes te doen is Hoe ruim je een wolf uit de weg van Clément Chabert, over een kudde schapen die schrik hebben voor een wolf. Ik geef elk schaap een andere stem. Om mijn Limburgse vriend te plagen, doe ik het domste schaap natuurlijk in een Limburgs accent. Eigenlijk wel een beetje gemeen!'
“Ik heb vaak keelpijn van het voorlezen. Ik leef me dan ook helemaal uit met de meest zotte stemmetjes. Als ik achteraf hees ben, denk ik wel eens: 'Dat had ik misschien niet moeten doen.”
Niet het belangrijkste
'Mijn partner leest nooit een boek, ook al hebben zijn ouders hem voorgelezen. Ik weet dat mijn kinderen misschien op een dag ook zullen stoppen met lezen. Bij Jef is dat nu al zo. Hij zou voor zijn boekbespreking een samenvatting van het internet durven plukken zonder het boek zelfs maar te gaan halen. Dat Jef niet leest, is geen ramp. Natuurlijk had ik hier graag drie lezende kinderen in de zetel gezien, maar ik heb veel liever dat mijn kinderen beleefd en grappig zijn. En dat ze niet te snel op hun tenen getrapt zijn… heel belangrijk!'
Collectie
'Ik heb veel boeken gekocht toen Jef geboren is. Het was ontspannend om met één baby rond te snuisteren in een boekenwinkel, met drie is dat niet evident. Veel boeken hier in huis, zoals De gruffalo van Julia Donaldson, gaan dus al lang mee. Naar de bib gaan we niet zo vaak. Net na school is die niet open en eenmaal we thuis zijn, blijven we hier en springen we niet opnieuw op de fiets om naar de bib te gaan. Mijn favoriete boekhandel is Boekarest in Leuven. Vaak ga ik daar met een heel lijstje naartoe. Ik koop graag op een plek waar mensen hun hart en ziel hebben ingestoken.'
'Boeken komen hier terug in golven. Toni kiest vaak een hele tijd voor hetzelfde verhaal. Dan denk ik soms wel: 'We weten nu toch hoe Ik wil de maan van Jonathan Emmett afloopt.' Wij gaan op berenjacht van Michael Rosen is nog zo'n boek dat regelmatig terugkeert. Het valt me wel op dat mijn kinderen vaak teruggrijpen naar rustigere verhalen. Zelf heb ik een voorkeur voor verhalen op rijm. Verder vind ik het belangrijk dat een voorleesboek niet te lang is. Een boek spreiden over een hele week, zoals ik onlangs probeerde met Maria Dolores Esperanza van Paul Van Oevelen, werkt niet zo goed, merk ik. Dan vergeet je toch vaak hoe het weer zat.'
Buikpijn faken
'Als kind zat ik altijd met mijn neus in de boeken. Ik was immers enig kind en woonde in een straat zonder leeftijdsgenoten. Als tiener fakete ik soms zelfs buikpijn om verder te kunnen lezen. Dan vroeg mijn moeder: 'Je bent zeker weer in een spannend boek bezig?' Dat ontkende ik natuurlijk, maar eigenlijk zat ik dan meestal middenin een thriller van Stephen King. Sinds ik zelf kinderen heb, lees ik wel minder. Het lukt gewoon niet om een boek te lezen als ze alledrie thuis zijn, maar ik kan nog steeds helemaal worden meegezogen in een verhaal.'
'Zelf een kinderboek maken, zou ik wel fijn vinden, maar het staat niet in mijn top 20 van dingen die ik nog wil verwezenlijken. Zelf verhalen verzinnen voor mijn kinderen doe ik niet. 's Avonds is mijn energie op. Dan heb ik geen ruimte meer om nog inventief te zijn. Daarom is voorlezen zo fijn. Zo kan je na een vermoeiende dag toch nog een leuke moeder zijn, terwijl je dat eigenlijk al niet meer bent. Mijn vader verzon wel verhalen bij het voorlezen. Hij had dyslexie en begon bij wijze van spreken met de colofon voor te lezen. Dat werkte natuurlijk niet. Daardoor moest hij altijd heel veel moeite doen om er toch iets lolligs van te maken. En dat deed hij!'
“Zelf verhalen verzinnen voor mijn kinderen doe ik niet. 's Avonds is mijn energie op. Dan heb ik geen ruimte meer om nog inventief te zijn. Daarom is voorlezen zo fijn. Zo kan je na een vermoeiende dag toch nog een leuke moeder zijn, terwijl je dat eigenlijk al niet meer bent.”
Vijf boekentips
- De gruffalo van Julia Donaldson: 'Mijn lievelingsvoorleesboek!'
- Tante Teefje van Ruth Verstraeten: 'Een beetje bruut en daardoor helemaal anders dan de meeste kinderboeken.'
- Max en de maximonsters van Maurice Sendak: 'Ook dit is geen typisch kinderboek. Zelf hou ik enorm van de tekeningen en ik merk ook dat Toni vaak teruggrijpt naar dit boek.'
- Ik wil een knuffel van David Melling: 'Een heel schattig en grappig verhaal!'
- De coole cowboy van Tjibbe Veldkamp: 'Een verhaal over een jongen die cowboy wil spelen en een meisje dat liever prinses is. Herkenbaar! Ondanks het feit dat ik mijn zonen poppen gaf, spelen zij ook liever met takken en stenen. Toni wil dan weer roze spullen van K3.'
Deel dit artikel: