De voorleesboekenkast van Inez Debaus
In de reeks 'De voorleesboekenkast' gaan we op bezoek bij enthousiaste, voorlezers en hun kinderen. Wat zijn hun favoriete voorleesboeken? Hoe ziet hun voorleesritueel eruit? Deze aflevering duiken wij in de voorleesboekenkast van Inez Debaus (43 jaar) en haar vier zonen: Mon van 9, Dre van 8 en Tjeu en Wout van 5,5. Zij wonnen deze reportage in het kader van de Voorleesweek.
door Katrien Elen
'Ik heb zestien jaar lang bij de Provincie Vlaams-Brabant gewerkt rond bibliotheekbeleid, vertegenwoordig jonge gezinnen in de beheerraad van de Tiense bib én ik lees zelf heel graag. Het is dus geen verrassing dat ik met voorlezen ben begonnen zo gauw mijn kinderen konden rechtop zitten.'
Leukste voorleesleeftijd
'Voorlezen is leuk op alle leeftijden maar eigenlijk wordt het pas echt fijn als kinderen mee opgaan in een verhaal en zich bewust afvragen: 'Wat gaat er nu gebeuren?'. Zo lazen we onlangs Klein konijn helpt mama van John Bond, waarin een klein konijntje zijn mama helpt om een brief te posten. Terwijl het konijn denkt behulpzaam te zijn, hindert hij zijn mama zodanig dat de brief uiteindelijk niet eens gepost raakt. Mijn kinderen zaten te gieren van het lachen om alle verborgen grapjes. Heerlijk vind ik dat! Ook geniet ik ervan dat ze nu zelf boeken uitkiezen in de bib, al heb ik soms wel eens bedenkingen bij hun keuze. Ik probeer echter mijn mening niet door te drukken. Ze moeten hun eigen smaak ontwikkelen, maar ik let er wel op dat de boeken geschikt zijn om uit voor te lezen. Boeken met weetjes over ridders zijn interessant, maar lenen zich niet tot voorlezen.'
“Geen van de vier zou het voorleesmoment willen overslaan. Als ze 's avonds heel druk zijn in de badkamer en ik dreig ermee dat er geen tijd zal overblijven om te lezen, dan zijn ze zo teleurgesteld dat ze meteen voortmaken.”
Avondritueel
'Overdag zullen mijn kinderen niet snel naar een boek grijpen, behalve als we net terug zijn van de bib en ik in de zetel plof met de stapel boeken. Dan komt iedereen meekijken. 's Avonds trekken we wel veel tijd uit voor ons voorleesritueel. Dat is geleidelijk gegroeid. In ons vorige huis deelden de twee jongsten één kamer en sliepen ook de twee oudsten samen. Dan splitsten mijn man en ik ons 's avonds op en lazen we hen apart voor. In ons nieuwe huis delen de jongens één kamer omdat we bezig zijn met verbouwingen. Sinds de eerste lockdown gaan ze bovendien alle vier op hetzelfde uur slapen en lees ik hen samen voor.'
'Omdat in bed voorlezen steevast voor discussies zorgt als: 'Ik wil niet dat iedereen op mijn bed zit,' installeer ik me in één van de rotan kuipzeteltjes in hun kamer. De kinderen kruipen erbij of staan rond de zeteltjes en Mon volgt soms mee vanuit zijn hoogslaper. Ik start altijd met boekjes voor de twee jongsten. Mon en Dre luisteren mee of lezen zelf een beetje. Als de kleuterboekjes uit zijn, kruipen Tjeu en Wout in bed en lees ik Mon en Dre een paar hoofdstukken voor uit een dik boek, zoals De grijze jager-reeks van John Flanagan of de boeken over Dummie de mummie van Tosca Menten. Als de kleinsten het verhaal te moeilijk vinden, bladeren ze wat in hun eigen prentenboek en soms vallen ze zelfs al in slaap.'
Zelf genieten
'Geen van de vier zou het voorleesmoment willen overslaan. Als ze 's avonds heel druk zijn in de badkamer en ik dreig ermee dat er geen tijd zal overblijven om te lezen, dan zijn ze zo teleurgesteld dat ze meteen voortmaken. Alleen op vrijdagavond gebeurt het wel eens dat het te laat wordt om nog voor te lezen. Dan kijken we immers gezellig een Disneyfilm met chips in de zetel!'
'Mochten ze later de liefde voor het lezen verliezen, zou ik dat jammer vinden. Maar ik weet dat het kan gebeuren en zal hen nooit verplichten om te lezen. Zo beperkt het leesgedrag van mijn man zich tot de krant en enkele boeken op vakantie. Nu, omdat ik weet wat ze zouden missen zonder boeken, zou ik het wel betreuren. Voor mij is lezen als reizen in je hoofd. Via boeken kan ik avonturen beleven binnen de veilige omgeving van mijn vier muren.'
'Niet alleen mijn kinderen, maar ook ik geniet enorm van ons voorleesritueel. Soms heb ik nood aan een rustige avond - met het hele slaapritueel ben ik al snel twee uur bezig - en vraag ik mijn man om over te nemen. Achteraf denk ik dan vaak: 'Verdorie, ik had het toch graag zelf gedaan.' Van mijn kinderen mag mijn man ook niet verder lezen in de boeken waarin we samen bezig zijn. Ze vrezen dat ik dan de draad zal kwijtzijn. Als dat toch gebeurt, dan lees ik mezelf stiekem bij. Ik vind dat eigenlijk niet erg. Een kinder- of volwassenenboek is mij eender. Ik ben er zeker van dat ik ook zonder mijn zonen kinderboeken zou lezen.'
“Niet alleen mijn kinderen, maar ook ik geniet enorm van ons voorleesritueel. Soms heb ik nood aan een rustige avond - met het hele slaapritueel ben ik al snel twee uur bezig - en vraag ik mijn man om over te nemen. Achteraf denk ik dan vaak: 'Verdorie, ik had het toch graag zelf gedaan.' ”
Kiezen voor de kinderen
'Bij de keuze van een kinderboek houd ik altijd rekening met mijn kinderen. Zij houden van spannende avonturenverhalen met een grappige noot. Sinds we Oma boef van David Walliams cadeau kregen, zijn we fan. We hebben meteen opgezocht of ze nog andere boeken van hem in de bib hebben. Zijn verhalen zijn hilarisch en een tikkeltje absurd. Tegelijk vind ik ze realistisch genoeg om geloofwaardig te zijn. Voor de jongsten is ook het visuele nog heel belangrijk. Zelf ben ik aangesproken door de tekenstijl van Axel Scheffler van De gruffalo, ook Thaïs Vanderheyden van De spiekpietjes tekent heel grappig. En de Otto-zoekboeken van Tom Schamp zijn gewoonweg prachtig.'
'Vroeger gingen we om de paar maand naar de bib. We hebben samen vijf bibkaarten en kunnen met elk van die kaarten tien boeken ontlenen. Dan keerden we na een bibbezoek met twee grote boodschappentassen vol boeken naar huis. Die verlengde ik dan een paar keer. Nu de oudsten op woensdag en zaterdag muziekles hebben in de academie naast de bib, wisselen we tussendoor al een paar boeken.'
'Zelf boeken kopen doe ik niet zo vaak meer. We hebben al een mooie collectie in huis, die we uitstallen in een grote bak in hun kamer. De Sint zal wel nog een paar boeken brengen, maar als we een boek goed vinden, hebben we spontaan de neiging om te kijken of de bib nog meer boeken van die auteur heeft.'
Hevige voorlezer
'Bij het voorlezen speel ik een beetje met mijn intonatie door stemmetjes te geven aan de verschillende personages. Mijn man is daarin heviger. Dan word ik plots opgeschrikt door lawaai vanuit de slaapkamer. Ik hou me iets meer in. Ik probeer me ook altijd aan de tekst te houden. Moeilijke woorden en uitdrukkingen vermijd ik niet. Als mijn kinderen iets niet begrijpen, vragen ze het en geef ik een synoniem of leg ik het concept uit. Ik merk dat dit vaak gebeurt met uitdrukkingen die een oorsprong hebben in gewoontes of gebruiken in het verleden.'
'Doordat ik mijn kinderen voorlees uit dezelfde boeken hebben ze een gedeeld referentiekader. Boeken vormen bij ons thuis dus vaak de aanleiding voor een gesprek. Het gebeurt wel eens dat mijn kinderen een anekdote vertellen en dat iemand dan reageert met: “dat is zoals bij dit of dat personage” of “dat doet me denken aan dat verhaal”. Soms spelen we met een boek ook in op een gebeurtenis. Zo hebben we er een boekje bijgehaald toen hun oma borstkanker kreeg en haar haren verloor omwille van de chemo.’
“Doordat ik mijn kinderen voorlees uit dezelfde boeken hebben ze een gedeeld referentiekader. Boeken vormen bij ons thuis dus vaak de aanleiding voor een gesprek. Het gebeurt wel eens dat mijn kinderen een anekdote vertellen en dat iemand dan reageert met: 'Dat is zoals bij dit of dat personage' of 'Dat doet me denken aan dat verhaal'.”
Lezen is prioriteit
'Hoewel andere hobby's wel zijn gesneuveld, lees ik zelf zeker niet minder sinds ik kinderen heb. Als ik weinig tijd heb, probeer ik gewoon iets luchtigs te kiezen. Zo heb ik tenminste het gevoel dat ik iets gelezen heb. Maar de beste boeken zijn toch degene waarin je per se wilt verder lezen omdat je zo benieuwd bent naar de afloop maar waarvan je tegelijk wilt dat het verhaal eeuwig blijft duren. Voor geen geld wil ik dat gevoel missen.'
Vijf boekentips
- De kerstmisaurus van Tom Fletcher: 'Heel leuk om te lezen in aanloop naar de feestdagen. Dat doen we trouwens wel vaker: onze boekenkeuze afstemmen op de tijd van het jaar.'
- Timo en de oppasninja van Lisa Boersen: 'Die reeks hadden we deze zomer mee op vakantie. Een topper bij onze jongens die houden van grappige verhalen.'
- De Hoe vermorzel je…-boeken van Catherine Leblanc: 'We zouden ze graag allemaal in huis hebben, maar helaas worden deze boeken niet meer gedrukt. Als we er dan toch eentje vinden in de bib is iedereen hier blij.'
- Vos en Haas van Sylvia Van den Heede: 'Onze kinderen moeten altijd erg lachen om de domme uitspraken van Vos en Uil.'
- Picknick met taart van Thé Tjong-Khing: 'Een zoekboek mét een verhaal. Heel leuk dat je kan zoeken én vertellen.'
Deel dit artikel: