De leeswereld van Gloria Monserez
'Lezen is denken met andermans hoofd', zei Schopenhauer. Maar wat zoeken we in dat andere hoofd? Is het rust, verstrooiing, kennis? Dit is Leeswereld, een interviewreeks over de rol van lezen, over schoonheid, over taal. Deze aflevering: Gloria Monserez, tv- en radiopresentatrice.
door Matthias M.R. Declercq
Gloria Monserez is de eerste wiens leeswereld je niet alleen symbolisch, maar ook geografisch kunt uitklappen, als een landkaart. Daar zorgt Het achtste leven van de Duitse Nino Haratischwili voor. Je kan vlagjes prikken op de kaart en de reis van het boek verbeelden. Al twee jaar leest Gloria Monserez in dat boek. Het vuistdikke verhaal kreeg ze bij het afstuderen op de middelbare school, en ze nam het achtereenvolgens mee op kampeertocht in Zweden, bezocht later ook Denemarken, het leidde haar naar Parijs, ook naar Amsterdam, en het boek slingert nog altijd als een pendule tussen de woonplaatsen van vader en moeder Monserez, die Gloria in het Antwerpse per trein bezoekt. Het achtste leven lijkt een boek met negen levens. 'Ik wil het niet uitlezen', zegt Gloria. 'Net zoals ik geen enkel fantastisch boek wil uitlezen. Ik wil het zo lang mogelijk rekken, maar ooit komt de dag dat het uit is. Ik zie er nu al tegenop.'
Cement
Ze is nog geen twintig jaar, Gloria Monserez, en leidt zelf ook meerdere levens. Eentje als Ketnet-wrapper, Stubru-host (Sander & Gloria), actrice (Ik u ook) en grafisch vormgever (@gloudvis). Het cement dat die bouwstenen bij elkaar houdt, is de literatuur. 'Uiteindelijk gaat al wat ik doe over verhalen', zegt Gloria. 'En vooral over de gevoelens die ze oproepen. Of je dat nu doet met een tekening of een video, maakt niet uit. Daarom lees ik ook zo graag. Het achtste leven bijvoorbeeld, maar mannekes dat is echt fantastisch. Zo’n gigantische familiesaga, samen met al die geschiedenis die je als lezer meekrijgt, die van Georgië en Rusland. Het boek gaat voor mij in hoofdzaak om vrouwen die hun weg zoeken in een mannelijke wereld. Misschien kreeg ik het boek daarom van de directrice op school. (lacht) Het doel is bereikt alleszins. Het is niet zo dat er voor mij één personage uitspringt, nee, het gaat me om het geheel. Bepaalde drama’s die in het boek voorkomen, zoals abortus, heb ik nooit zelf meegemaakt. Dat maakt het zo interessant. Je leert de gevoelens kennen van zij die het doormaakt, begrijpt haar woede, haar verdriet ook, en beseft dat feiten zoveel verschillende kanten hebben, dat iedereen die op een andere manier ervaart, waardoor je mensen niet gauw in een hokje duwt.'
“Een boek schenken is een teken van liefde, alsof je wil zeggen: dit boek heeft mij geraakt, en ik hoop dat het jou ook raakt.”
Grote Emoties
'Ik ben de dochter van twee acteurs (Koen Monserez en Machteld Timmermans, red), dus het zal u niet verbazen dat ik aangetrokken ben tot de Grote Emoties. Mijn jeugd speelde zich af in theaterzalen, waar mijn papa en mama stukken van Molière en Tsjechov speelden. De verhalen kwamen dus heel makkelijk tot mij, ook als beiden hun teksten thuis inoefenden.'
'Ik houd in hoofdzaak van boeken die een persoonlijke inslag hebben. Boeken die op de werkelijkheid gebaseerd zijn, en hier en daar eventueel wat romantisch zijn bijgekleurd, dat mag. Zoals die van Bregje Hofstede (Drift en De herontdekking van het lichaam) of I.M. van Connie Palmen. Dat boek heb ik ontleed als eindwerk op de Steinerschool. Mijn oorspronkelijke plan was het maken van een musical over De Bende van Nijvel. Ik ben euh, gelukkig van gedacht veranderd. (lacht) Wat een fan-tas-tisch boek! Hoe Palmen het verdriet verwoordt, pffff, daar was en ben ik nog altijd diep van onder de indruk. Ik was zelfs kwaad toen ik na het lezen foto’s zag van Connie Palmen en haar partner Ischa Meijer, over wiens leven en dood het boek gaat. Ik wilde hen niet zien, wilde mijn eigen beeld behouden. Uiteindelijk liet de school zelfs toe dat ik op mijn eentje naar Rotterdam kon reizen om Connie Palmen te zien op de Dag van de Literatuur. Daar stond ik dan, volledig starstruck: O my god, daar staat Connie! Ik vroeg of ze mijn eindwerk wilde signeren. Connie was wat afstandelijk, bekeek het eindwerk even en zei dan heel stil: 'Oké, dankuwel, bedankt voor uw toewijding', en signeerde het werk. Ik heb I.M. sindsdien al aan heel veel mensen cadeau gedaan. Een boek schenken is een teken van liefde, alsof je wil zeggen: dit boek heeft mij geraakt, en ik hoop dat het jou ook raakt.'
De bib is dé shit
'Leest mijn generatie nog boeken? Sommigen zijn begaan met kunst en cultuur, en zoeken ook naar de grote emoties. Ik heb vrienden die lezen, maar veel vrienden die ook niet lezen. Dat baart me niet veel zorgen. Zij zullen andere paden bewandelen om ergens te geraken, waar of wat dat ook mag zijn. Ik zat op een heel goede Steinerschool, die ons de liefde voor verhalen bijbracht, ook die van de grote mythes en zo. Wie kan je nog boeken aanreiken? De bibliothecaris. Natuurlijk is de bib superbelangrijk, dat was die ook voor mij. De bib, dat is echt dé shit, hé. En het belangrijkste van allemaal: mijn ouders natuurlijk. Zowel vader als moeder. Vader heeft thuis een enorme bibliotheek, hij reikte me op mijn zestiende al John Irving aan - nog niet gelezen, trouwens - en onlangs nog kreeg ik De Kapellekensbaan in handen. 'Euh, John Irving? Kun je me geen nieuw gsm-hoesje geven of zo?', denk je als zestienjarige, maar nu snap ik veel beter wat de waarde is van zo’n geschenk. Mijn vader zit overigens in een boekenclub. Daar heb ik vroeger nog om gelachen - 'hah, een boekenclub!' -, terwijl ik nu niks liever wil dan zo’n clubje. Moeders leeswereld heeft vooral een filosofische inslag. Als ik ergens mee zit, en erover praat met mama, dan kan zij spontaan een mythisch verhaal oproepen, waarin ik me herken.
Mijn ouders hebben me allebei ook voorgelezen. Ook dat heeft bijgedragen tot de lezer die ik nu ben. De school, de bib en je ouders, die spelen een heel belangrijke rol in de totstandkoming van een leeswereld, en een leesleven. Want ik weet nu al zeker dat ik altijd ga blijven lezen. Geen twijfelen aan. Te beginnen met het Het achtste leven, ik ga het - helaas - een keer moeten afronden.'
Deel dit artikel: