De leeswereld van Fatih De Vos

’Ik ben een kind van het Rabot’, zegt hij. ’Een Gentse wijk met veel Turks bloed. Makkelijk was dat niet in die achtergestelde woontorens. Er was geen plaats voor cultuur. Ik heb gemengde gevoelens over mijn jeugd, maar nu stad Gent de torens afbreekt, doet dat toch pijn. Gentrificatie: ze vegen mijn jeugd van de kaart. ’Geld voor boeken was er niet, ook niet voor reizen of dure kleren.'

'Generationele armoede is een moeilijk te doorbreken cirkel. Dat is zo aan moeders- en aan vaderskant. Maar honger heb ik nooit gehad en er lag een voetbalpleintje voor het gebouw, dat was ook al iets. ’s Avonds kwam moeder thuis, leeg, op, en zag me lopen op dat pleintje. Ze zag de grijze blokken, het zwerfvuil, de graffiti, ze voelde de beklemming en de onveiligheid. En ze vond het ideale tegenwicht: boeken.’

’Ieder weekend nam moeder mij bij de hand en leidde me naar de jeugdafdeling van de bibliotheek. Er ging een nieuwe wereld voor mij open. Eentje zonder tackles en penalty’s. Al die titels, al die thema’s, al die verhalen. Mijn verbeelding sloeg op hol en ik begon aan een ongelofelijk hoog tempo boeken te lezen. Het aantal heb ik niet bijgehouden, maar de kans bestaat dat ik quasi de hele jeugdafdeling van de Gentse bib heb gelezen. Ik verruilde het voetbalpleintje voor mijn slaapkamer, sloot me op en waande mij een ridder in Kruistocht in spijkerbroek. Thea Beckman werd op slag mijn favoriete schrijfster. Die melange van avontuur en geschiedenis als ideale combo. Het helse paradijs, Een bos vol spoken, Het wonder van Frieswijck: ik sloeg een boek open in onze woontoren en liep in gedachten door bossen en ravijnen. En het bleef niet bij Beckman. Natuurlijk kende ik de zusjes Kriegel, het ei van oom Trotter en Blinker en zijn bakfietsbioscoop. Het is niet omdat je Fatih heet, dat je Marc de Bel niet kunt lezen (lacht). Lezen was niks anders dan escapisme. Onbewust liet ik de verhalen op me inwerken en kweekte een woordenschat die van mij een rapper maakte.’

’Ik kan me geen leven zonder boeken meer inbeelden. Wat begon als escapisme vervelde tot een identiteitskwestie en intussen is lezen een betrouwbare weg naar zingeving. Ik lees niet veel fictie meer, haast uitsluitend non-fictie. In tijden van fake news en eindeloos getwitter biedt een boek de diepgang waar ik naar snak. Of het nu gaat om de oorzaak van radicalisme, om de Amerikaanse politiek of beschouwingen bij Koranteksten: boeken reiken kennis aan en kennis maakt me rustig. Mijn ultieme leesdoel is een staat van spirituele verlichting, waarbij ik de actualiteit begrijp, die kan kaderen en ik rustig kan reflecteren over de wereld waarin ik leef. Makkelijk wordt dat niet: hoe meer je weet, hoe minder je weet. Maar je moet het proberen. Ook dat heeft moeder mij geleerd: nie pleuje.’