De leeswereld van Doreen Hendrikx

‘Ik heb nog vakantiewerk gedaan in de bibliotheek waar ik als kind al naartoe ging’, zegt Doreen Hendrikx. ‘Zo had ik toegang tot het computersysteem en zag dat ik er meer dan duizend boeken had ontleend.’ Ze moet erom lachen, Doreen, om een jeugd die bevolkt werd door Boeboeks, zusjes Kriegel, vuurbekers en andere stenen der wijzen. ‘Na de jeugdliteratuur ben ik overgeschakeld op Young Adult (YA), een genre dat ik nog altijd regelmatig lees.’ Vijfentwintig jaar is Doreen Hendrikx en het lijkt alsof ze meerdere levens tegelijk leidt: bijna is haar tweede Young Adult-boek af (Dat is voor morgen), bijna is ze afgestudeerd als handelsingenieur (in de beleidsinformatica), ze schrijft al even voor De Standaard en staat soms nog op de tatami, als voormalig tweevoudig kampioene judo. En er is slam poetry, BookTok, Instagram (‘Prozaly’) en de Leesjury in Pelt, dat ook. Doorheen dat web aan actie is de literatuur zichtbaar vervlochten, de rode draad in een immer uitdijend leven.

‘Ik blijf veel lezen’, zegt Doreen, ‘en zal altijd houden van The Hunger Games, die de overgang vormde van jeugdliteratuur naar YA. Die reeks (van Suzanne Collins) heb ik al vaak herlezen en ook vijftien jaar na de oorspronkelijke publicatie blijven de boeken zeer actueel.’ The Hunger Games spelen zich af in een dystopische toekomst in het land Panem, dat verdeeld is in twaalf districten, waaruit elk jaar een jongen en een meisje geselecteerd worden om deel te nemen aan de Hongerspelen, een rauwe, dodelijke strijd waarin deelnemers vechten tot er eentje overblijft. ‘Een van triggers voor Collins om die boeken te schrijven was de invasie van de Verenigde Staten in Irak. Op de televisie zapte ze van het ene kanaal na het andere, zag eerst gruwelijke oorlogsbeelden uit het Midden-Oosten en nadien een programma met glamourjurken op chique festivals. Die ervaring heb ik nu ook. Eerst zie je beelden uit Rafa, en een minuut later zie je sterren op de rode loper van het Met Gala in New York. Collins schreef niet alleen een reflectie op de samenleving, met The Hunger Games zette ze YA mondiaal ook als een volwaardig genre neer.’

 ‘Lezen is voor mij een vanzelfsprekendheid. Ik ben opgegroeid in Pelt, op een kippenboerderij in the middle of nowhere. Een echte leescultuur was er niet thuis; ik moest lezen zelfs verdedigen. (lacht) Veel gebeurde er niet in Pelt. Wilde ik iets beleven, dan had ik verbeelding nodig, boeken, verhalen. Ik werd er verslaafd aan, wat eigen is aan mij. Raak ik door iets gepassioneerd, dan ga ik volledig los. Dat was zo bij judo, dat mijn wereld al gauw meebepaalde. Ik was geen buitenkind. Mij vond je in een speelhuisje met een boek in de hand. Het is nog altijd magisch om door de ogen van iemand anders naar de wereld te kijken, en daaruit te leren.’

Als studente in de beleidsinformatie denkt Doreen na over de architectuur van digitale applicaties. Hoe moet een programma ineensteken opdat de communicatie en het verspreiden van informatie in een bedrijf zo vlot mogelijk verloopt? Natuurlijk speelt artificiële intelligentie daar een belangrijke rol in, en hoewel romantiek een basissentiment is waar deze interviewreeks op drijft, kan het geen kwaad om de bedreigingen van die romantiek te belichten. Doreen: ‘Gaan we weten of een boek is geschreven door een auteur van vlees en bloed of door AI? Niks houdt mensen tegen om AI een boek te laten schrijven en dat aan uitgevers te bezorgen. Het is goedkoop en heel eenvoudig. Ik heb nog bij geen enkel boek het idee gehad dat AI de pen vasthield, maar niks valt uit te sluiten. Op TikTok wordt al zo gemakkelijk gepraat over tropes van boeken.’ ‘Tropes’ zijn termen die het plot en de motieven van een boek beschrijven. Spreekt iemand in een TikTok-video over ‘Love Triangle’, dan weet je dat het hoofdpersonage moet kiezen tussen twee liefdespartners. ‘The Chosen One’ impliceert dat de protagonist de wereld moet redden en “Enemies-to-lovers” bevat ook weinig geheimen. ‘Als we die boeken nu al zo eenvoudig beschrijven, kun je dat dus ook heel eenvoudig zelf laten schrijven. Je kan zomaar een digitale auteur “bouwen”via AI, die een gezicht en een stijl geven. Dat is beangstigend. Nee, geef me maar echte auteurs, die wroeten om tot een goed verhaal te komen.’