Iedereen Leest-conferentie 'De leesbevorderaar centraal' - VOLZET
Op donderdag 24 oktober 2024 organiseert Iedereen Leest voor de tweede keer een Iedereen Leest-conferentie. Het thema van deze editie is ‘De leesbevorderaar centraal’. We zetten de leesbevorderaar centraal en verkennen welke rol deze spilfiguur kan spelen, als verbinder in een netwerk, als verspreider van kennis en expertise, als motivator en ambassadeur.
De conferentie vond plaats op 24 oktober 2024 Lees het uitgebreide verslag.
In 2020 bogen we ons tijdens de eerste conferentie over de vraag ‘Waarom leesbevordering ertoe doet’. Nu verleggen we de focus naar de praktijk, en meer bepaald naar wie hierin een cruciale rol speelt: de professional die aan leesbevordering doet. We zetten de leesbevorderaar centraal en verkennen welke rol deze spilfiguur kan spelen, als verbinder in een netwerk, als verspreider van kennis en expertise, als motivator en ambassadeur.
Hoe kan je professioneel werken aan leesbevordering als individu, als organisatie en in het netwerk van een bredere community? Hoe maak je samen lezers en hoe maak je een verschil? Hoe bouw je een sterk lokaal en bovenlokaal leesbevorderingsnetwerk uit? Hoe kan je je kennis en expertise als leesbevorderaar optimaal inzetten en doorgeven? Welke ondersteuning hebben leesbevorderaars en vrijwilligers hierbij nodig?
Vanuit haar rol als referentieorganisatie rond leesbevordering zet Iedereen Leest naast het uitrollen van campagnes en programma’s ook in op kennis- en expertisedeling. We doen dit o.a. via studiedagen, vormingstrajecten, lerende netwerken en piloottrajecten. Op deze conferentie lanceren we de Iedereen Leest Academie, een leerplatform waarmee we professionele leesbevorderaars via (online) leertrajecten inzichten en tools aanreiken om die belangrijke rol voluit, deskundig, en met vertrouwen te kunnen spelen.
Voor wie?
De conferentie richt zich in het bijzonder tot leesbevorderaars, bibliothecarissen, leerkrachten, auteurs, uitgevers, cultuur-, welzijns- en vrijetijdscoördinatoren, onderwijsexperts en beleidsverantwoordelijken opvoedingsondersteuning, welzijnszorg e.a. Iedereen die als professional in eender welk veld en eender welke rol met leesbevordering bezig is of wil zijn in de toekomst, is welkom.
Praktisch
DATUM: donderdag 24 oktober 2024, 9u-17u met aansluitend receptie.
LOCATIE: De Vooruit, Gent (ingang concertzaal in Lammerstraat-Parijsberg).
PRIJS: €115 per persoon (inclusief lunch en receptie).
Korting met de 2+1-formule: als je met twee personen van eenzelfde organisatie inschrijft, kan een derde persoon gratis deelnemen. Je kan deze formule ook gebruiken om bijvoorbeeld een vrijwilliger bij jullie organisatie mee te nemen.
PROGRAMMA
8:45 | ONTHAAL
met koffie en thee (het buffet sluit om 9:15)
9:30 | WELKOM
door dagvoorzitter Layla El-Dekmak
met muziek door Jamilo Milogro
9:40 | TOELICHTING BIJ HET OPZET VAN DE CONFERENTIE
door Sylvie Dhaene (directeur Iedereen Leest)
9:55 | DRIE PLEIDOOIEN
We leven in complexe tijden: alarmerende berichten rond ontlezing en dalende geletterdheid blijven toestromen en de impact op maatschappelijke ongelijkheid is nefast. Mirakeloplossingen zijn er niet, maar een samenspel van factoren kan tot een ommekeer leiden, want een leesklimaat en leescultuur zijn maakbaar. Hoe evolueert de opdracht van de leesbevorderaar in deze steeds veranderende tijden en is zijn opdracht belangrijker dan ooit?
Drie auteurs houden elk vanuit hun professionele achtergrond én vanuit hun persoonlijke overtuiging een oproep tot reflectie en actie. Drie inspirerende pleidooien voor lezen en voor de leesbevorderaar.
Mira Feticu is een Roemeens-Nederlandse schrijfster. In Geheugen, geschiedenis, beschaving (2023) brengt ze een lofzang op het belang van de bibliotheek en de rol die boeken spelen in een mensenleven. Niet de bibliotheek heeft de maatschappij nodig, maar de maatschappij de bibliotheek, aldus Feticu. Zij windt er geen doekjes om: de bibliotheek is een organisatie van mensen voor mensen waar de bibliotheekprofessional onmisbaar is. Zo ook boeken. Een herwaardering dringt zich op, in ieders belang.
Jochanan Eynikel is businessfilosoof in de denktank van Etion, het forum voor geëngageerd ondernemen. Als expert mensgericht ondernemen zijn thema’s op het raakvlak van ethiek, economie en zingeving zijn passie. In Robot aan het Stuur (2017) beklemtoonde hij de ethische kant van innovaties. Technologie is nooit waardenvrij, aldus Eynikel. Met de snelle opmars van AI en ChatGPT stellen zich kansen en uitdagingen voor mens en maatschappij, en dus ook voor de leesbevorderaar. De nood aan morele verbeelding is volgens Eynikel groter dan ooit.
Wouter Deprez is cabaretier, auteur en columnist. In zijn tweewekelijkse column De Lettervreter deelt hij zijn liefde voor taal en trekt er alle registers van taal open. Dat ook lezen en leesplezier hem na aan het hart liggen, toonde hij in het verleden al als Jeugdboekenmaand-ambassadeur. Om ervoor te zorgen dat taal- en leesplezier meer kinderen en jongeren kan inspireren, moeten we als volwassenen alles uit de kast halen, aldus Deprez. Hoe zorgen we ervoor dat ‘lezen is een feest!’ geen holle slogan is, maar dat het ook daadwerkelijk een festijn kan zijn voor meer kinderen, jongeren én volwassenen?
11:15 | FOCUSSESSIES VOORMIDDAG
Keuze uit:
- 1A. In interactie gaan rond lezen, hoe dan?
- 1B. Hoe piloottrajecten je werking en partnerschappen kunnen versterken
- 1C. Samen leesbeleid maken
Zie verder voor toelichting bij de focussessies.
12:45 | LUNCH met BOEKENVERKOOP
Deelnemers kunnen verschillende boeken van de sprekers op de conferentie aankopen. Er is geen infomarkt voorzien.
14:00 | FOCUSSESSIES NAMIDDAG
Keuze uit:
- 2A. De leesbevorderaar als expert en motivator
- 2B. De vrijwilliger centraal
- 2C. De auteur als leesbevorderaar en rolmodel
Zie verder voor toelichting bij de focussessies.
15:45 | UITREIKING SCRIPTIEPRIJS LEESBEVORDERING
De Scriptieprijs Leesbevordering wordt tweejaarlijks uitgereikt door Iedereen Leest en Stichting Lezen Nederland. Op deze conferentie stellen we de drie genomineerden voor en maken we de winnaar van 2022-2024 bekend.
16:00 | SOFAGESPREK - WAT JONGE LEESBEVORDERAARS ONS VERTELLEN
Presentator Tom De Cock gaat in gesprek met enkele jonge leesbevorderaars: Will-Limba Moleka (auteur, illustrator en oprichter van LIMBA COMMV en Read & Relax VZW), Amir Bachrouri (auteur en columnist) en Doreen Hendrikx (auteur, journalist en BookTokker). Welk rolmodel had de grootste invloed op hun leesleven? Waarom vinden zij het zo belangrijk dat jongeren lezen? En hoe willen ze zelf die boodschap verspreiden? Jeugdwerker en rapper Fatih De Vos leidt in met een ritmische toets.
16:40 | TERUGBLIK
Stand-up filosofe en theatermaakster Laura van Dolron blikt terug op de dag.
17:00-18:00 | RECEPTIE
FOCUSSESSIES VOORMIDDAG
1A. In interactie gaan rond lezen, hoe dan?
Interactie is een essentieel ingrediënt bij leesbevordering. Interactief voorlezen en praten over (voor)gelezen boeken en andere teksten voedt onze leesvaardigheid, stimuleert onze leesmotivatie en ons actief leesgedrag Het verrijkt onze woordenschat, vergroot onze kennis van de wereld en ons inlevingsvermogen. Maar hoe zet je nu op een effectieve en motiverende manier in op interactie rond teksten? Hoe ga je ermee aan de slag in een doorgaande leeslijn? Hoe zet je hier krachtige professionalisering rond op in team? Welke succesfactoren en randvoorwaarden zijn er? En welke drempels en valkuilen?
Hilde Van Keer (UGent) diept in deze sessie uit wat onderzoek zegt over het effectief inzetten op interactie in een doorgaande leeslijn. Samen met Iris Vansteelandt (Iedereen Leest, AP Hogeschool en UGent) illustreert ze hoe je krachtig werk kan maken van interactie rond teksten in het onderwijs, de bibliotheek en de kinderopvang. Enkele praktijkvoorbeelden maken het concreet. In deze sessie word je gevoed met een pak nieuwe inzichten en een serieuze dosis zin om hier - samen met je collega’s - mee aan de slag te gaan.
1B. Hoe piloottrajecten je werking en partnerschappen kunnen versterken
Leesbevordering gedijt bij samenwerking. Door buiten de muren te treden van je eigen organisatie en door samen expertise op te bouwen en te delen, creëer je meer slagkracht en bereik je makkelijker verschillende doelgroepen. Wanneer die expertise en samenwerking vervolgens verankerd worden in de werking van de partnerorganisaties kunnen krachtige leesnetwerken ontstaan. In deze sessie verkennen we de rol die piloottrajecten kunnen spelen in zowel de professionele groei van medewerkers als in de structurele aanpak van leesbevordering op organisatieniveau en/of binnen het partnerschap.
Iedereen Leest zet regelmatig in op piloottrajecten in bibliotheken, scholen of kinderopvang. ‘Boekstart voor kleuters’, ‘Leesjury-start’ en ‘Lezen op school’ zijn drie recente voorbeelden, waarin het uitwerken van duurzame samenwerkingsverbanden centraal staat. Maar hoe gaat het verder na zo’n piloottraject? Hoe zet je de opgedane kennis en ervaring na afloop van het traject in? Hoe veranker je de samenwerkingsverbanden? Yves Rosseel, directeur van Arhus (Roeselare), Arnoud Van Der Straeten, diensthoofd van Utopia (Aalst) en Viviane Dirckx, dienstleider van Bib Genk getuigen hoe hun deelname aan een piloottraject van Iedereen Leest effect had op hun werking en hoe samenwerking met partners een essentieel deel is van hun bibwerking.
1C. Samen leesbeleid maken
Beleidsmatig werken aan leesbevordering brengt een dynamisch proces op gang waarbij je je hele team kan betrekken om samen doelgericht aan de slag te gaan. Of het nu in een bibliotheek, op school of in de kinderopvang is, lezers maak je samen. Hoe zorg je ervoor dat beleid geen dode letter op papier blijft? Hoe ga je als team aan de slag en maak je je collega’s warm voor beleidsmatig werken? Deze sessie toont hoe beleid de motor kan zijn van krachtige leesbevordering.
Simon Bequoye (Iedereen Leest) en Jona Hebbrecht (Odisee Hogeschool) belichten hoe een leesbeleidsproces verloopt en welke instrumenten er voorhanden zijn voor leesbevorderaars. Enkele organisaties getuigen in deze sessie hoe zij een beleid hebben uitgewerkt en hoe dat proces verliep: Lissa Maes van Bibliotheek Sint-Niklaas, Tanja Segers van basisschool De Boot uit Opwijk en Charlotte Haentjens en Stephanie Moerkerke van kinderdagopvang Patjoepelke-Wistik uit Lokeren. Pedro De Bruyckere, pedagoog en directeur van Leerpunt, sluit de sessie af.
FOCUSSESSIES NAMIDDAG
2A. De leesbevorderaar als expert en motivator
Als leesbevorderaar kan jij het verschil maken, in welke setting je ook werkt. Daarom is het zo belangrijk dat je expertise en kennis verzamelt en dat je weet hoe je die moet overbrengen naar je publiek. Hoe inspireer en motiveer jij tot lezen? Lees je zelf? Ben je op de hoogte van het aanbod? In deze sessie bekijken we hoe jij je rol als leesbevorderaar krachtiger en deskundig kan invullen.
Maarten Vansteenkiste is als ontwikkelings- en motivatiepsycholoog verbonden aan de UGent. Hij duidt op welke manier je als professional kinderen en jongeren kan motiveren en toeleiden naar boeken. Een motiverende interactiestijl is cruciaal, maar zonder kennis van het aanbod is het moeilijk om een inspirerend rolmodel te zijn en kinderen te helpen om hun eigen leesvoorkeuren te ontdekken. Anne Steenhoff is leerkracht in het basisonderwijs en auteur van het boek 'Een lui letterland', waarin ze vanuit haar praktijkervaring en inzichten vertelt hoe we kinderen weer aan het lezen kunnen krijgen. Ze vertelt hoe je leerlingen kan motiveren en welke belangrijke keuzes je daarbij als leerkracht kan maken. (Anne Steenhoff vervangt Bas Maliepaard.)
2B. De vrijwilliger centraal
‘It takes a village to raise a reader’: die uitspraak is intussen bekend. Als professionele leesbevorderaar sta je er dus niet alleen voor. Organisaties doen meer en meer een beroep op vrijwilligers om hen te versterken: ze gaan voorlezen, begeleiden leesgroepen, runnen schoolbibliotheken… Vrijwilligers vormen een onmisbare schakel in het netwerk van leesbevorderaars. Als organisatie is het daarom belangrijk om te investeren in een sterk vrijwilligersbeleid.
Joline Willaert (Hitch) is expert in het begeleiden van organisaties rond het werken met vrijwilligers. Ze vertelt hoe je een sterke vrijwilligerswerking kan opzetten op maat van jouw organisatie: hoe zoek en vind je de juiste vrijwilligers? Welke noden hebben vrijwilligers en hoe kan je hen hierin ondersteunen?
We gaan in deze sessie in gesprek met enkele vrijwilligers die elk op hun manier een engagement opnemen als leesbevorderaar: Mik Ghys is de bezieler en uitbater van een schoolbibliotheek in Merksem en Valérie Buyse is Leesjury-begeleider in bibliotheek Brugge. Alyssa Thalheim leest als vrijwilliger voor in kinderdagverblijven in Schaarbeek. Ze doet dit in het kader van ‘Babybib’, een project van bibliotheek Sophia in Schaarbeek. Samen met hen en met Maarten Coertjens van Bib Sophia gaan we in op hun ervaringen en noden en gaan we in gesprek met het publiek.
2C. De auteur als leesbevorderaar en rolmodel
Ook auteurs en illustratoren zijn belangrijke partners om het leesvuur en de leesmotivatie aan te wakkeren. Dagelijks reizen ze het land door om kinderen, jongeren en volwassenen te inspireren. Luisteren naar persoonlijke verhalen, samen met een auteur of illustrator aan de slag gaan en een schoolbreed project uitwerken werkt prikkelend en zet aan tot lezen, schrijven en tekenen. Ontmoetingen met auteurs en illustratoren zijn dan ook aan te moedigen, niet alleen voor lezers, maar ook voor leesbevorderaars.
Literatuur Vlaanderen coördineert en ondersteunt de auteurslezingen in Vlaanderen. Paul Hermans (directeur Literatuur Vlaanderen) vertelt waarom het belangrijk is dat een overheid investeert in auteursontmoetingen in (alle!) scholen, in bibliotheken en in boekhandels, maar evengoed in woonzorgcentra, in gevangenissen, in ziekenhuizen en andere plekken waar lezen als minder evident of noodzakelijk wordt geacht. Barbara Rottiers en Andy Fierens gingen als auteur aan de slag tijdens een auteursresidentie in het secundair onderwijs en getuigen over hun ervaring, en die van de leerlingen en leerkrachten. Auteur Zarissa Windzak gaat vaak spreken over het belang van een inclusief aanbod voor een publiek van leesbevorderaars, want ook daar is een rol weggelegd voor auteurs én leesbevorderaars.
Annuleringsvoorwaarden
Wat als je toch niet kan komen?
Je kan kosteloos annuleren tot en met maandag 14 oktober. Dat doe je met een mail naar simon.bequoye [at] iedereenleest.be (dit adres). Je plaats wordt dan opengesteld voor mensen op de wachtlijst.
Annuleer je na 14 oktober of kom je de dag zelf niet komt opdagen, dan krijg je het ticket niet terugbetaald (ook openstaande facturen blijven dan gelden). Op dat moment zijn alle kosten voor catering en voorbereiding immers al gemaakt. Let op: neem je als derde inschrijver van de actie ‘2+1 gratis’ deel, rekenen we de inschrijvingsprijs (€115) bij laattijdige annulatie of afwezigheid alsnog aan. Denk er dus zeker aan om tijdig (dus t.e.m. 14 oktober) te annuleren als je niet kan komen.
Je mag uiteraard wel een collega in jouw plaats laten deelnemen. Bezorg ons dan simon.bequoye [at] iedereenleest.be (per e-mail) de naam en het e-mailadres van je collega.
De Iedereen Leest-conferentie is een initiatief van Iedereen Leest, met steun van Kunstencentrum VIERNULVIER.
Deel dit artikel:
